vrijdag, 1. juli 2005 - 17:23

Liever rimpels dan littekens

Amsterdam

Bij rimpelbehandeling worden permanente vullers gebruikt die nog maar net op de markt zijn. Over mogelijke complicaties op de lange termijn is dan ook nog geen enkele duidelijkheid. Het is zaak om zo snel mogelijk consensus te bereiken over de toepassing van deze middelen en de bijwerkingen en complicaties te registreren zo schrijven Dr. R.B. Karim, plastisch chirurg, afdeling Plastische, Reconstructieve en Handchirurgie, Onze Lieve Vrouwe Gasthuis te Amsterdam en Dr. J.J. Hage, plastisch chirurg, afdeling Plastische en Reconstructieve chirurgie, Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Amsterdam in het Medisch Contact.

Sinds enige decennia is het therapeutisch arsenaal uitgebreid met injecteerbare, opvullende stoffen, waarvan een toenemend aantal op de Europese markt verschijnt (overzicht). Deze ‘vullers’ worden in de subcutis onder de rimpel geïnjecteerd, waar ze op mechanische wijze de bovenliggende huid ondersteunen en zo de rimpel laten verdwijnen. De vullers worden ook gebruikt om het inzakken van de huid als gevolg van een vermindering van volume van de onderliggende weke delen te corrigeren.

Niet te voorspellen
In Nederland worden de verschillende injecteerbare vullers net als borst-prothesen vaak als een endoprothese op de markt gebracht. Ze beschikken minimaal over een simpel CE-keurmerk. Bijgevolg zijn er vaak marginale dierexperimentele en klinische data voorhanden over de veiligheid van deze producten op korte termijn. Niet voor alle vullers zijn echter adequate data aangaande de veiligheid op langere termijn beschikbaar. Bovendien zijn de meeste vullers zo kortgeleden geïntroduceerd dat er geen enkele voorspelling valt te doen over de resultaten, complicaties en bijwerkingen op de lange termijn.

Bij de resorbeerbare vullers is dit niet zo’n probleem. Immers, de werkzame stoffen van die vullers zijn meestal hooguit anderhalf jaar in het lichaam aanwezig en de kans op complicaties op de lange termijn lijkt dan ook gering. De tot nu toe bekende complicaties op de kortere termijn zijn voornamelijk infecties en - vooral bij dierlijke producten - overgevoeligheidsreacties, die met symptoombeperkende middelen kunnen worden behandeld in afwachting van het moment dat de stof door het lichaam is afgebroken.

Zwitserse ban
Na een injectie met permanente vullers kunnen er op de langere termijn chronische cellulitis of infecties, granuloomvorming, excessieve kapselvorming rond de geïnjecteerde stof, en migratie ervan optreden. Uit observatie bleek dat secundaire behandelingen in de buurt van de geïnjecteerde, permanente stof tot infectie kunnen leiden. Omdat deze vullers, zoals de naam al aangeeft, permanent als corpus alienum in het lichaam aanwezig blijven, zijn ze minder toegankelijk voor conservatieve therapie in geval van zulke complicaties. In het gunstigste geval verdwijnen de symptomen na adequate chirurgische verwijdering van het corpus alienum, maar vaker leiden de complicaties tot de moeilijke en nauwelijks corrigeerbare klinische dilemma’s die al uitgebreid bekend zijn na het gebruik van siliconen olie als vuller. Zelfs als de complicatie chirurgisch kan worden behandeld, kan dit tot zeer ontsierende littekens leiden. Dit bracht het Zwitserse Bundesamt für Gesundheit, de Zwitserse vereniging voor dermatologie en venereologie en de Zwitserse vereniging voor esthetische geneeskunde ertoe om gezamenlijke de niet-resorbeerbare injecteerbare vullers voor cosmetische doeleinden in de ban te doen.

Naar een consensus
In Nederland bestaat momenteel geen breed aanvaarde richtlijn voor het al dan niet, dan wel veilig toepassen van de verschillende injecteerbare vullers. De afwegingen hierbij worden nog volledig overgelaten aan de verantwoordelijkheid van de behandelend arts. Ook ontbreekt een nationale registratie van bijwerkingen en complicaties van injecteerbare vullers. De Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie werkt weliswaar aan een dergelijke richtlijn en registratie, maar constateert dat niet alleen plastisch chirurgen, die ruime ervaring hebben met de vormgeving van het menselijk lichaam, de indicaties daartoe en de behandeling van de complicaties ervan, in de behoefte naar verjonging voorzien. Ook basisartsen, huisartsen, huidartsen en andere specialisten passen deze vorm van rimpelbehandeling toe, in verschillende omstandigheden en met een wisselende mate van klinische follow-up. Ook hun inbreng is wenselijk om te komen tot een breed gedragen consensus. Sommigen van hen zijn lid van de Vereniging van Artsen voor Rimpelbehandeling, maar velen werken dermate geïsoleerd dat hun inbreng nog wordt gemist.

Daardoor is ook onvoldoende bekend of, en in hoeverre, deze collega’s in staat zijn de claims en beloften die de diverse vullers in zich zouden verenigen, op waarde te kunnen schatten. Worden de potentiële gevaren van het injecteren van een permanente corpus alienum onderschat, dan stellen zij hun patiënten wellicht onbedoeld bloot aan een dubieuze behandeling. Het is derhalve niet alleen in het belang van de behandelde patiënt, maar ook in dat van de behandelend arts dat ook in Nederland door een discussie onder alle artsen die injecteerbare vullers gebruiken, een consensus wordt bereikt waaraan eenieder duidelijkheid kan ontlenen.
Categorie:
Tag(s):