Nederlandse economie gekrompen

De lichte daling van het BBP is te wijten aan de teruggelopen binnenlandse bestedingen en de lagere groei van de export. Huishoudens hebben minder gekocht en ook de investeringen zijn lager. De groei van de export was in het eerste kwartaal bijna de helft minder dan gemiddeld in 2004.

De Nationale rekeningen zijn gereviseerd. Nieuwe definities en bronnen zijn ingezet. Verder zijn zoals elk jaar de cijfers over voorgaande jaren aangepast op basis van meer en betere informatie. De economische groei komt daardoor voor 2002 lager en voor 2003 en 2004 hoger uit dan eerder gepubliceerd.

Licht neerwaartse bijstelling economische groei
De krimp van het BBP in het eerste kwartaal van 2005 is 0,2 procentpunt groter dan bij de eerste raming op 12 mei. Toen kwam het CBS uit op een daling van 0,3 procent ten opzichte van een jaar eerder. Zowel de consumptie van huishoudens als die van de overheid valt lager uit dan eerder geraamd. Ook is er minder voorraadvorming. Daarentegen is de exportgroei iets hoger dan eerder gemeld. Aan productiekant valt vooral de productie van de niet-commerciële dienstverlening (overheid en zorg) lager uit.

Kwartaal-op-kwartaalgroei fors negatief
Het volume van het BBP was in het eerste kwartaal van 2005, na correctie voor werkdag- en seizoeneffecten, 0,8 procent lager dan in het vierde kwartaal van 2004. Bij de eerste raming in mei was de daling 0,1 procent.
Voor het eerst sinds zes kwartalen is de kwartaal-op-kwartaalgroei weer negatief. Bij de kwartaalvergelijking is gecorrigeerd voor het effect dat het eerste kwartaal van 2005 een werkdag minder telde dan het eerste kwartaal van 2004.

Groei uitvoer bijna gehalveerd
Het volume van de uitvoer van goederen en diensten was in het eerste kwartaal 5,0 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2004. In 2004 groeide de export nog gemiddeld met 8,5 procent.
De groei van de export in het eerste kwartaal is vrijwel geheel toe te schrijven aan de wederuitvoer van elders geproduceerde goederen. Deze worden via Nederland gedistribueerd, nadat ze een geringe bewerking hebben ondergaan. De export van in Nederland geproduceerde goederen en diensten nam slechts bescheiden toe. De invoer groeide met 4,5 procent. Ook hier hing de groei voor het overgrote deel samen met de toegenomen wederuitvoer.

Huishoudens geven minder uit
In het eerste kwartaal van 2005 hebben huishoudens, voor prijsveranderingen gecorrigeerd, 1,6 procent minder besteed dan in hetzelfde kwartaal van 2004. Vorig jaar was er nog sprake van een stabilisatie van de consumptie van huishoudens, na de krimp met 0,7 procent in 2003. Vooral aan duurzame consumptiegoederen als personenauto’s, meubelen en huishoudelijke apparaten gaven de Nederlandse consumenten in het eerste kwartaal minder uit. Daarnaast hebben ze ook aan voedings- en genotmiddelen iets minder besteed. Op vakantie in het buitenland gaven Nederlandse huishoudens ook fors minder uit.

Investeringen lager door minder bouwactiviteit
In het eerste kwartaal van 2005 waren de investeringen in vaste activa 1,6 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2004. De daling komt vooral voor rekening van fors lagere investeringen in bedrijfsgebouwen en infrastructuur. Maar ook in woningen is minder geïnvesteerd. De daling van de bouwinvesteringen hangt voor een deel samen met een kleiner aantal gewerkte uren. In zakenauto’s en vooral computers is wel fors meer geïnvesteerd.

Productiedalingen bij goederenproducenten en overheid
Vanuit de productie benaderd is de lichte krimp van de economie de resultante van een bescheiden productiegroei bij de commerciële diensten, een stevige productiedaling bij de goederen en een lichte daling van de niet-commerciële diensten.
In de industrie was vooral de productie van de chemie en de elektrotechnische industrie fors lager. Ook de bouw en de delfstoffenwinning produceerden aanzienlijk minder. De commerciële dienstensector liet een lichte stijging zien. Daar profiteerden groothandel en transport van de distributiefunctie van ons land. De uitzendbranche spon garen bij de terughoudendheid van ondernemers om mensen in vaste dienst aan te nemen. De rem op de overheidsbestedingen leidde tot een lagere productie bij de niet-commerciële dienstverlening.

Economische groei in 2002 lager, in 2003 en 2004 hoger
De Nationale rekeningen zijn over de jaren 2001 tot en met 2004 gereviseerd. Het CBS heeft conceptuele veranderingen doorgevoerd, nieuwe meetmethoden ingevoerd en verbeterde bronstatistieken toegepast. Daarnaast is de jaarlijkse aanpassing van de jaarcijfers doorgevoerd. Er zijn dus twee bronnen van verschillen tussen de jaarcijfers voor en na revisie. De economische groei is voor 2002, 2003 en 2004 uitgekomen op respectievelijk 0,1, -0,1 en 1,7 procent. De cijfers voor revisie waren achtereenvolgens 0,6,
-0,9 en 1,4 procent.

Technische toelichting
Met dit persbericht over de tweede raming van de economische groei in het eerste kwartaal 2005 wordt ook het productie- en bestedingendeel van de jaarpublicatie Nationale rekeningen 2004 vrijgegeven. Dit persbericht bevat daarom ook twee tabellen met de nieuwe jaarcijfers.
Gegevens over arbeid en loonkosten zijn op 1 juli gepubliceerd. Op 14 juli komen de gegevens van de Nationale rekeningen over o.a. overheid, huishoudens en bedrijfsleven beschikbaar. Ook deze worden gepubliceerd in een persbericht.
De cijfers van de eerste raming over het eerste kwartaal van 2005 van mei jongstleden zijn aangepast op basis van nieuwe en meer uitgebreide statistische informatie over dit kwartaal en op basis van de gereviseerde jaarcijfers over 2001 tot en met 2004. Meer informatie over de revisie van de Nationale rekeningen is te vinden op de website van het CBS.

Algemeen
De economische groei wordt gemeten aan de volumegroei van het bruto binnenlands product (BBP). Dit is het totaal van de in het productieproces gevormde inkomens (de ‘toegevoegde waarde’).
Naast de tweede raming van de economische groei in het eerste kwartaal van 2005 zijn ook de cijfers over alle kwartalen van de afgelopen vier jaar aangepast aan de nieuwe jaarcijfers. Voor deze kwartalen zijn de seizoengecorrigeerde cijfers opnieuw berekend op basis van de nieuwe cijfers over de laatste zeventien kwartalen.

Achtergrondinformatie over de bijstellingen.
De in dit persbericht gepubliceerde cijfers zijn ten opzichte van het persbericht van 12 mei 2005 (PB05-057) bijgesteld. De cijfers zijn bijgesteld op grond van de tweede raming van het eerste kwartaal, de revisie van de Nationale rekeningen over 2001-2004 en de jaarlijkse aanpassing van de jaarcijfers.