Gemeenten mogen terugkeerbaan verplichten

De terugkeerbanen zijn bedoeld voor uitkeringsgerechtigden van wie de kans uiterst klein is dat ze op korte termijn zelfstandig een baan vinden, of werk vinden via bestaande reïntegratietrajecten. De oorzaak kan liggen in allerlei soorten persoonlijke belemmeringen.

Een terugkeerbaan hoeft niet direct te leiden tot werk. Het belangrijkste doel is om de uitkeringsgerechtigde weer een stap verder te brengen op de reïntegratieladder. Die stap kan bestaan uit leerwerktrajecten, scholing, taalcursussen, bemiddeling of sollicitatietraining.

Terugkeerbanen kunnen worden ingevuld bij zowel een gemeentelijke instelling als een werkgever in het bedrijfsleven. De bijstandsgerechtigde houdt zijn uitkering en krijgt dus geen loon. Als bijstandsgerechtigden weigeren mee te werken, mogen gemeenten hen korten op de uitkering. Om te voorkomen dat werkgevers normale vacatures als terugkeerbaan gaan aanbieden, staat in het wetsvoorstel dat de werkzaamheden niet primair op productiviteit zijn gericht, maar op de terugkeer naar de arbeidsmarkt. Ook kunnen gemeenten een vergoeding vragen van werkgevers die een bijstandsgerechtigde voor zich laten werken.

De gemeenten zijn sinds begin 2004 verantwoordelijk voor de bijstand. Zij mogen zelf bepalen wie voor een terugkeerbaan in aanmerking komt en wat voor werkzaamheden de bijstandsgerechtigde mag verrichten. Ook is het de bedoeling dat de gemeente regelmatig bekijkt hoe de bijstandsgerechtigde functioneert en of een terugkeerbaan nog steeds de juiste weg naar werk is.

De gemeente kan in de twee jaar goed kijken wat de bijstandsgerechtigde nog nodig heeft om een gewone baan te kunnen krijgen. Als het na twee jaar niet is gelukt om de bijstandsgerechtigde aan een baan te helpen, hebben gemeenten nog andere mogelijkheden om de uitkeringsgerechtigde verder te begeleiden, zoals het aanbieden van een leerwerkbaan, cursussen of vrijwilligerswerk.