Nederlands octrooisysteem wordt MKB-vriendelijk

Grote bedrijven krijgen doorgaans via de internationale of Europese route, octrooien voor meerdere landen, waaronder Nederland. Het nationale octrooisysteem is relatief snel, goedkoop en eenvoudige manier om een octrooi te verkrijgen.
Daarmee is het vooral van belang voor het MKB.

Uit onderzoek blijkt dat er in het nationale systeem nog wel een aantal barrières voor het MKB zijn te nemen. Van Gennip kondigde daarom op vier fronten verbeteringen aan.

De verbeteringen in de eerste categorie zijn gericht op een betere kwaliteit van het octrooisysteem. Zo bestaan nu naast elkaar een zesjarig en een twintigjarig octrooi. Het zesjarige octrooi is ongetoetst en zonder een nieuwheidsonderzoek voegt het in de praktijk weinig toe.

Van Gennip wil daarom het zesjarige octrooi afschaffen en tegelijkertijd het eveneens ongetoetste twintigjarige octrooi versterken met een ‘written opinion’, een toegankelijke toelichting op het nieuwheidsonderzoek. Dat leidt dan tot meer rechtszekerheid voor de houder en meer transparantie voor derden.

De tweede categorie verbeteringen richt zich op de kosten. De drempel voor het Midden- en Kleinbedrijf om ‘in te stappen’ moet laag zijn. Daarom gaat de taks voor het nieuwheidsonderzoek bij het twintigjarige octrooi omlaag van € 340 naar € 100 en neemt de overheid de kosten voor de ‘written opinion’ op zich.

Daarnaast kunnen de octrooien straks ook in het Engels aangevraagd worden (met de conclusies in een Nederlandse vertaling). Wanneer men het octrooi dan internationaal wil doorvoeren, hoeft het niet meer vertaald te worden. Verder zal vanaf de aanvraagdatum de taksvrije periode met één jaar worden verkort. Vanaf het vierde jaar, in plaats van vanaf jaar vijf, zal men instandhoudingstaksen moeten betalen.

Dit moet de octrooihouder prikkelen om zich sneller de vraag te stellen of het octrooi nog aangehouden moet worden. Om deze prikkel nog verder te versterken wil Van Gennip de instandhoudingstaksen na tien jaar verhogen. Het On-line indienen wordt goedkoper dan een schriftelijke aanvraag. Dat vermindert de administratieve lasten voor aanvrager en het Octrooicentrum Nederland.

De derde categorie verbeteringen is gericht op de octrooigemachtigden. De kosten voor het inhuren van gemachtigden vormen een belangrijk deel van de totale aanvraagkosten. Toch hebben aanvragers vaak weinig inzicht in waar zij precies voor betalen.
Van Gennip wil daarom in een Transparantie Convenant afspraken maken met de beroepsgroep zodat de afnemers meer inzicht krijgen in werkzaamheden en tarieven van octrooigemachtigden. Er zou onder meer een informatieve website moeten komen, afspraken over heldere facturering en meer aandacht voor klachten en tuchtrecht. Ook wil zij afspraken maken over het leveren van ‘pro bono’-werk aan bijvoorbeeld starters.

Tenslotte moet de voorlichting rond octrooien in het algemeen verbeteren, om het MKB meer inzicht te geven in het nut en de mogelijkheden ervan. Daarin zal Octrooicentrum Nederland, samen met Syntens en SenterNovem een belangrijke rol spelen.

Voor het uitvoeren van een aantal verbeteringen is wijziging van de Rijksoctrooiwet 1995 nodig. Na de zomer wil Van Gennip daartoe een wetsvoorstel indienen. Bij snelle behandeling, kan het zesjarige octrooi dan per 1 januari 2008 worden afgeschaft. De taksenwijzigingen zouden per 1 januari 2007 van kracht kunnen worden. De ‘written opinion’ wordt per 1 juli aanstaande ingevoerd.