Otapan terug in Amsterdam

Turkije bedankte voor die eer, toen bleek dat het ministerie van VROM een foute export vergunning had afgegeven. Greenpeace spoort staatssecretaris Van Geel en zijn departement aan om nu echt "schoon schip te maken" in het vieze dossier van de Otapan.

Het Global Platform on Shipbreaking (1) en Greenpeace vinden het terecht dat het sloopschip Otapan terugkeert uit het Middellandse Zeegebied. "Afgedankte schepen vol gevaarlijk afval zijn het probleem van scheepseigenaren," vindt Liesbeth van Tongeren, directeur van Greenpeace Nederland. "Ons principe is de vervuiler betaalt. Lukt het niet de eigenaar aan te pakken, dan nog mag Nederland zo'n milieuprobleem niet exporteren naar minder welvarende landen."

De internationale en Nederlandse regels zijn duidelijk over het exporteren van gevaarlijk afval: dat mag alleen onder strenge voorwaarden. Maar het ministerie van VROM wilde van het gifschip af en stapelde fout op fout. Zo was er geen fatsoenlijk inventaris van wat er nu precies aan gif in het schip zit, geen kloppende export vergunning waardoor Turkije het schip niet wilde en VROM heeft de eigenaar een veel te lage borg gevraagd zodat de Nederlandse belastingbetaler nu waarschijnlijk voor de kosten gaat opdraaien.

De Otapan vertrok in juli van dit jaar richting Turkije, waar het volgens het ministerie van VROM op een goede wijze gesloopt zou kunnen worden. Terwijl het schip nog onderweg was, kwam uit dat de exportvergunning niet deugde. De vergunning was voor de uitvoer van 1000 kilo asbest, terwijl er netto minstens 54.000 kilo in zit. VROM wist dit al in 2002 uit rapporten die ze zelf hadden laten opstellen. De andere aanwezige giftige stoffen (zware metalen, PCB's, PHB's enz.) zijn verzwegen. Ook bleek de gekozen sloopwerf in Turkije niet in staat om een schip met zoveel gevaarlijke materialen op mens- en milieuvriendelijke wijze te slopen. Het ministerie van VROM zou de werf hebben onderzocht, maar kon later niet aannemelijk maken dat deze werf dit gifschip verantwoord kon slopen.

Van Geel en zijn ambtenaren verspelen zo langzamerhand de reputatie van Nederland. Op internationale conferenties over dit onderwerp speelden Van Geel en zijn ambtenaren een constructieve rol maar nu het op daden aankomt sjoemelt ook Nederland met een gifschip om geld te besparen. Eindverantwoordelijke Van Geel legt de fout bij iedereen behalve bij zichzelf. Zo probeert hij Greenpeace medeverantwoordelijk te maken door te beweren dat Greenpeace en VROM "samen optrokken" en van te voren deze sloopdeal met Turkije goedkeurden. Integendeel: Greenpeace sloeg alarm toen duidelijk werd dat er werd gesjoemeld met de Otapan.

Greenpeace wil dat afgedankte schepen op een fatsoenlijke manier worden gesloopt; volgens de internationale afspraken en dus zonder de veiligheid van mens en milieu in gevaar te brengen. Het Global Platform on Shipbreaking, waarvan Greenpeace deel uitmaakt samen met BAN, Bellona en Initiative on Harzardous Shipbreaking in Turkey, blijven de Otapan op de voet volgen.