Woningontruimingen vaak onnodig, aanpak in Rotterdam succesvol

Door een betere samenwerking tussen woningverhuurders, schuldhulpverlening en gerechtsdeurwaarders werd voorkomen dat geplande woningontruimingen ook echt doorgang vonden.

Hoewel het aantal aangezegde ontruimingen in Rotterdam steeg met 30%, daalde het aantal ontruimingen dat daadwerkelijk doorging van 48% in 2004 naar 39% in 2005. De Rotterdamse aanpak komt erop neer dat woningverhuurders en Flanderijn de huurders met betalingsproblemen in een vroeg stadium verwijzen naar de schuldhulpverlening. Daarnaast
bezoekt de organisatie actief huurders met betalingsachterstanden, nog voordat de kwestie bij de rechter komt. Ook dit heeft een positief effect op het terugdringen van de uitgevoerde ontruimingen.

De Rotterdamse aanpak verdient, aldus Flanderijn, veel breder landelijke navolging omdat de resultaten voor zich spreken en hoopgevend zijn. Het wachten is nu op snel handelen
van gemeenten en samenwerkende instanties waaronder schuldhulpverlening. 'Andere Nederlandse gemeenten kunnen hier hun voordeel mee doen omdat het harde resultaten
oplevert', zegt Michel van Leeuwen, directielid van Flanderijn en sterk voorstander van een betere samenwerking tussen woningverhuurders, schuldhulpverlening en gerechtsdeurwaarders. 'Huurders krijgen een extra mogelijkheid hun huurachterstand te betalen of contact op te nemen met schuldhulpverlenende instanties. Belangrijk aspect is dat dit gebeurt met goedkeuring van onze opdrachtgevers. Het is in dat geval wel cruciaal dat de schuldhulpverlenende instanties snel en accuraat werken. Wij moeten er namelijk op
kunnen vertrouwen dat er snel duidelijkheid komt in de zaak. Dat punt is ook in Rotterdam nog voor verbetering vatbaar. Nu komt het nog regelmatig voor dat aanvragen te lang
blijven liggen, waardoor opdrachtgevers niet meer bereid zijn aan de schuldhulpverlening mee te werken. Samenwerking in een vroegtijdig stadium is derhalve essentieel.'

Ontbinding van de huurovereenkomst en ontruiming van de woning wordt in Rotterdam door de rechter toegewezen bij een huurachterstand van minimaal twee maanden. Ontruiming is over het algemeen geen doel op zich, zegt Van Leeuwen. Vaak ontvangen de verhuurders liever de volledige betaling van de huurachterstand en kosten, dan tot ontruiming over te gaan. Van Leeuwen: 'Het is een uiterste middel, dat voor alle betrokken partijen de slechtst denkbare uitkomst is. Het blijkt dat als wij in het proces van de schuldhulpverlening een
verwijzende en sturende rol spelen, de uiteindelijke doelstelling van de opdrachtgever - volledige betaling van de huur en kosten - vaker haalbaar is. Wij pleiten er dan ook voor
dat de gerechtsdeurwaarders veel eerder in het traject van de schuldhulpverlening worden betrokken. Een goed en gestructureerd overleg met schuldhulpverlenende instanties is
hiervoor een eerste vereiste en daar ontbreekt het nu helaas nogal eens aan. Er wordt te weinig gebruik gemaakt van onze kennis en ervaring.'

Gemeenten moeten sociaal gezicht meer tonen De Flanderijn Groep, die landelijk actief is met negen kantoren door heel Nederland, onderzoekt nu op welke manier de verbeterde aanpak kan worden uitgerold over andere gemeenten in het land. Daarvoor zijn de eerste gesprekken met gemeenten op gang gebracht. 'Er is terdege interesse in de aanpak. We willen echter dat gemeenten wel sneller acteren dan nu het geval is. We zien in veel gemeenten dat instanties op dit terrein nog in hoge mate langs elkaar heen werken. En dat kan niet meer in een tijd waarin de armoedebestrijding zo hoog op de politieke agenda staat', aldus Van Leeuwen.