woensdag, 25. april 2007 - 9:43

Beheersing Friese taal door inwoners Fryslân blijft stabiel

Fryslân

De beheersing van de Friese taal lijkt de afgelopen jaren stabiel te zijn gebleven of licht te zijn toegenomen, het gebruik van het Fries tussen generaties lijkt langzaam maar zeker af te nemen. Deze twee ontwikkelingen zijn aan het licht gekomen door een provinciale quick scan, een onderzoek naar het gebruik van de Friese taal in het huishouden. Aan dit onderzoek hebben ruim 17000 Friezen meegewerkt.

De cijfers voor het kunnen verstaan en het kunnen spreken van het Fries zijn vrijwel identiek aan de resultaten van onderzoeken uit 1980 en 1994. Wat betreft het kunnen lezen en het kunnen schrijven van de Friese taal zijn de cijfers iets positiever. Hoe jonger de inwoners van Fryslân zijn, hoe minder vaak het Fries de moedertaal is. Ook wordt er door jongere mensen minder vaak Fries met de partner gesproken dan door oudere mensen. Het aantal mensen dat Fries met hun kinderen spreekt kent een negatieve ontwikkeling. Daarnaast is er een toename van tweetalige stellen, die in meerderheid voor het Nederlands kiezen als spreektaal met elkaar (75%) of met hun kinderen (68%).

Het Fries heeft in een aantal gemeenten een bijzondere sterke positie. Dit zijn vooral plattelandsgemeenten zonder stedelijke kern. In deze gemeenten wordt door ongeveer 80% van de bevolking Fries gesproken en draagt driekwart van de ouders de Friese taal ook over op de kinderen. Het Nederlands krijgt in Fryslân een steeds sterkere positie en dat lijkt nog het meest ten koste te gaan van de streektalen. Alleen het Bildts kan zich naar het zich laat aanzien redelijk goed handhaven.

Bij de voorbereiding van de definitieve taalnota ‘Better sichtber, mear fertroud’ wil GS meer nadruk leggen op het stimuleren van taalbeleid op gemeentelijk niveau, zodat er maatwerk met betrekking tot de beleidsvoorstellen kan worden geleverd. De resultaten van deze quick scan vormen daartoe een goed uitgangspunt.

Bovendien bevordert de Provincie de gemeentes met de huidige taalnota in toenemende mate om zelf taalbeleid te ontwikkelen. Tot nog toe hebben 14 gemeentes een taalverordening Fries in het schriftelijk verkeer aangenomen. De Provincie zal aan de hand van de resultaten van de quick scan die gemeenten, die nog geen verordening hebben aangenomen, stimuleren om passend en juridisch kloppend taalbeleid op poten te zetten.

Tenslotte vormen de resultaten van de quick scan een geschikte aanzet voor het toekomstige wetenschappelijke taalonderzoek ‘Taal in Fryslân’ deel drie, van de Fryske Akademy. Dit taalonderzoek werd voor het laatst uitgevoerd in 1995.
Provincie:
Tag(s):