Gemeenten beschikken meestal niet over actuele, betrouwbare en relevante beleidsinformatie over het functioneren van de brandweer. Hierdoor kan het college van B&W niet adequaat sturen en kan de gemeenteraad haar controlerende taken niet naar behoren waarmaken.
Het thema brandweerzorg staat niet hoog op de politiek-bestuurlijke agenda. Zo komt de kwaliteit van de brandweerzorg slechts beperkt ter sprake in de gemeenteraad. De informatievoorziening aan de gemeenteraad is summier, concentreert zich op hoofdlijnen en is veelal van financiële aard. In de meeste gemeenten worden de prestaties van de brandweer voor de gemeenteraad niet inzichtelijk gemaakt
Dit zijn de belangrijkste conclusies uit het rapport ‘Bestuurlijke aansturing van de brandweerzorg’ van de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (IOOV). Minister Remkes heeft het rapport naar de Tweede kamer, de colleges van B&W en alle gemeenteraden in het land gestuurd.
Uit het onderzoek blijkt verder dat in veel gemeenten de brandweer door een tekort aan personeel niet in staat is zijn niet-repressieve brandweertaken adequaat uit te voeren. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om het controleren op gebruiksvergunningen.
Gemeenten kunnen uit overwegingen van effectiviteit en efficiency zelf besluiten om brandweertaken aan de regionale brandweer uit te besteden. Dit gebeurt echter maar zelden. Zo is er bijvoorbeeld maar in drie van de acht onderzochte regio’s sprake van een regionale Officier van Dienst-regeling. Dure voorzieningen zoals een duikwagen, een redvoertuig, een hulpverleningswagen en een gaspakkenteam worden nog vrijwel niet in regionaal verband georganiseerd.
Minister Remkes onderschrijft de conclusies. De minister vindt ook dat de brandweerzorg hoger op de politieke en bestuurlijke agenda van de gemeenteraad moet komen. De bestuurlijke betrokkenheid moet zich volgens de minister ook niet beperken tot de reguliere begrotings- en verantwoordingscyclus, maar zich tevens richten op de prestaties en de kwaliteit van de brandweerzorg.
Remkes vindt dat de gemeenten het personeelstekort voor de niet-repressieve taken op korte termijn moeten wegwerken. Hij meent dat gemeenten daarbij serieus moeten bekijken of het mogelijk is om deze brandweertaken regionaal te organiseren.
Ook de regionalisering van overige, door de Inspectie genoemde taken heeft zijn instemming. De minister tekent daarbij aan dat er inmiddels door veel regio’s een flinke stap in richting van regionalisering van de brandweer is gezet. Uit de ‘balans Veiligheidsregio’s’ blijkt dat steeds meer gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid om taken over te dragen aan de regio. Uit de balans blijkt tevens dat in zeven regio’s het beheer van de brandweer inmiddels volledig wordt geregionaliseerd.
Remkes wijst er verder op dat de aansturing van de brandweer zal veranderen als de Wet op de Veiligheidsregio’s van kracht is. Het beheer van de brandweer zal, in de voorstellen van het wetsvoorstel, worden overgedragen aan de regio. De bedrijfsmatige aansturing van de brandweer zal daarmee voor een groot deel bij het bestuur van de veiligheidsregio komen te liggen. Het desbetreffende wetsvoorstel is onlangs voor advies aan de Raad van State gestuurd.
