Neon werpt nieuw licht op planeetvorming

Fred Lahuis van het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON: ‘We hebben voor het eerst neon gas kunnen zien op de plaats waar planeten ontstaan. Dat is een belangrijke stap in het onderzoek naar de vorming van planeten.’

Sterrenkundigen gaan ervan uit dat planeten ontstaan als sneeuwballen. Gedurende enkele miljoenen jaren klonteren gas-, ijs- en stofdeeltjes uit een schijfvormige wolk, de protoplanetaire schijf, samen tot een groter hemellichaam. Dit resulteert in rotsplaneten, zoals onze aarde, of massieve kernen waaruit gasreuzen, zoals Jupiter, ontstaan.

Vooral het gas in de schijf speelt een belangrijke rol. Het regelt de temperatuurhuishouding, is bepalend voor de dynamiek van de schijf en daarmee ook voor de uiteindelijke planeetvorming. Het grootste deel van het oorspronkelijke gas uit de schijf eindigt in de ster, maar of een planeet een atmosfeer gaat krijgen wordt mede in dit stadium bepaald.

Lahuis: ‘Doordat we neon kunnen zien, kunnen we een idee krijgen van de aanwezigheid van gas in de schijf waaruit de planeten vormen. Dat is belangrijk om te weten te komen waarom sommige planeten een atmosfeer krijgen en andere niet.’