Oudste schriftdocument van Nederland voor onderzoek naar Oxford

Op initiatief van het Fries Museum en Tresoar, Buma Bibliotheek onderzoekt de Universiteit van Oxford met een nieuwe technologie wat er precies geschreven staat op het schrijftafeltje. De verwachting is dat daarmee een 2000 jaar oud Fries mysterie wordt opgelost.

Het onderzoek vindt plaats tijdens een driedaags bezoek van 21 tot 23 november aanstaande van het Fries Museum en Tresoar aan het Centre for the Study of Ancient Documents (CSAD) van de Universiteit van Oxford. Op dit onderzoekscentrum onder leiding van Prof. Dr. A.K. Bowman is een nieuwe technologie ontwikkeld speciaal voor dit soort moeilijk leesbare schrijfplankjes om zoveel mogelijk tekst zichtbaar te maken. Het Centre for the Study of Ancient Documents is bij uitstek het onderzoekscentrum voor documenten uit de klassieke oudheid.

Sinds de eerste bestudering van het schrijfplankje in 1917 heeft er geen grootschalig onderzoek plaats gevonden naar de lezing van de Latijnse tekst op het schrijfplankje. Specialisten twijfelen nu aan de juistheid aan de lezing uit 1917. Een nieuw onderzoek is daarom wenselijk. Voor dit nieuwe onderzoek slaan het Fries Museum en Tresoar, Buma Bibliotheek (informatiecentrum voor de klassieke oudheid) de handen ineen. Met behulp van de huidige technologie en kennis willen Fries Museum en Tresoar duidelijkheid scheppen in de discussie die is ontstaan rond dit unieke voorwerp in Nederland. Prof. K.A. Worp (Leids Papyrologisch Instituut) verzorgt de wetenschappelijke presentatie van de Latijnse tekst. De verwachting is dat met dit onderzoek het document nauwkeurig gedateerd wordt. Het tekstonderzoek draagt bij tot meer inzicht in de politieke en economische situatie van Friesland gedurende de Romeinse tijd.

Het schrijfplankje is gevonden tijdens archeologische opgravingen in de terp Groot Tolsum bij Franeker in 1914. Bij nadere bestudering bleek het te gaan om een schrijfplankje uit de Romeinse Oudheid (eerste eeuw na Chr.) met een Latijnse inscriptie. De tekst die oorspronkelijk met een scherpe pen in zogeheten schrijfwas is aangebracht, is ook in het hout gegraveerd. De tekst is daardoor nog steeds zichtbaar. De letters in het hout zijn in 1917 bestudeerd door Prof. Dr. C.W. Vollgraff. Hij kwam tot de conclusie dat de tekst handelt over een koopakte van een koe.