Verschijning Zeeuws etymologisch woordenboek

Het eerste exemplaar wordt door de auteur uitgereikt aan de heer H. van Waveren, de gedeputeerde voor cultuur van de Provincie Zeeland. Ook de wethouder van cultuur van de gemeente Sluis, mevrouw Bolijn, neemt een exemplaar in ontvangst. Het woordenboek is samengesteld in opdracht van de Stichting Johan Hendrik van Dale.

Het Zeeuws etymologisch woordenboek verklaart waar de Zeeuwse woorden vandaan komen en hoe hun dialectische betekenis is ontstaan. Het is daarmee een belangrijke aanvulling op eerder publicaties zoals het Etymologisch Dialectwoordenboek van A.A. Weijnen (2003).

Met de verschijning van deze publicatie van Frans Debrabandere heeft Zeeland niet alleen een mooi Woordenboek van de Zeeuwse Dialecten van Hendrika Ghijsen, maar als eerste dialectgebied in Nederland ook een etymologisch woordenboek dat antwoord geeft op de vraag: wat is de herkomst van de Zeeuwse woorden?

Met Zeeuws worden ook hier de dialecten van Zeeland en Goeree-Overflakkee bedoeld. De Zeeuwse eilanden zijn evenwel geen taalkundig eiland. Verwantschap met de Vlaamse dialecten valt sterk in het oog. Maar ook taalkundige banden met Holland en Brabant ontbreken niet. Middelnederlandse en Vroegnieuwnederlandse voorbeelden laten zien dat onze dialectwoorden vaak heel oude adelbrieven hebben. Uit vergelijking met Franse, Duitse, Engelse of Scandinavische woorden blijkt dat het Zeeuws natuurlijk niet het monopolie van al die woorden heeft. Veel dialectwoorden hebben alleen een eigen vorm of eigen betekenis ontwikkeld.

Het Zeeuws etymologisch woordenboek is samengesteld op verzoek van de Stichting Johan Hendrik van Dale. Deze stichting is werkzaam in de gemeente Sluis, de stad van Johan Hendrik van Dale, als culturele stichting. Zij organiseert, steunt en ontwikkelt activiteiten in of ten behoeve van de stad en de gemeente Sluis, met bijzondere aandacht voor taal, taalbeleid, dialect en literatuur. De samensteller van dit woordenboek maakt deel uit van het bestuur van de stichting.

Frans Debrabandere is gespecialiseerd in naamkunde, dialectstudie, etymologie en taalzorg. Hij is onder andere medehoofdredacteur van het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, was medewerker aan het Vroegmiddelnederlands Woordenboek en is voorzitter van de begeleidingscommissie van het Oudnederlands Woordenboek. Eerder publiceerde hij het Woordenboek van de Familienamen in België en Noord-Frankrijk (1993, 2003), het Kortrijks Woordenboek (1999), het West-Vlaams Etymologisch Woordenboek (2002) en het Oost- en ZeeuwsVlaams Etymologisch Woordenboek (2005). Dit Zeeuwse woordenboek is het zesde woordenboek van deze lexicograaf. In 1999 ontving hij de Visser-Neerlandiaprijs en in 2000 de Rheinlandtaler.

Enkele van de behandelde woorden:
aaltemet - aangemetoerd - aangesingeld - aanjoersen - aarketek - aarlevinks - arebolle - abbeleren - achap - adret - affenturen - affezatie - affikkelen - afkelven - afschoeperen - aggrementje - aker - akkederen - akkernatie - akketeer - akketisse - akovie - albiek - alsan/assan - amigo - ammezuur - ampetie - annekemaai - aprel - arazie - aremejaans - arke - assefiester