Grote maatschappelijke steun voor Nederlands landschap

Daarmee maken ze een gezamenlijke vuist tegen verrommeling en ongebreidelde stads- en dorpsuitbreidingen in het Nederlandse landschap en spreken ze hun steun uit voor een financiële impuls in de kwaliteit van het landschap. Minister Gerda Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en minister Jacqueline Cramer van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu ondertekenen het akkoord namens het rijk.

Het Akkoord van Apeldoorn (Landschapsakkoord 2008) werd in totaal door 46 organisaties ondertekend en vormde het slotakkoord van de Triënnale in Apeldoorn. Het Landschapsmanifest, een samenwerkingsverband van 34 maatschappelijke organisaties, nam het initiatief voor de overeenkomst.

Het Rijk (LNV en VROM), provincies (IPO), gemeenten (VNG) en onder meer de RACM (Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten), ANWB, Recron (vereniging van recreatieondernemers), ONRI (Brancheorganisatie van Nederlandse advies- en ingenieursbureaus) én Bouwend Nederland (de vereniging van bouw- en infrabedrijven) sloten zich aan.

Het akkoord is een gezamenlijke noodkreet om ‘mooi Nederland’ te behouden. Voor het landschap is het vijf voor twaalf. Elke generatie verdwijnt er 10% van het karakteristieke Nederlandse cultuurlandschap. In de afgelopen 50 jaar is op die manier circa éénvijfde van ons cultuurlandschap verloren gegaan. Als we op deze voet doorgaan is over een eeuw meer dan de helft verdwenen. Grootschalige stadsuitleg, nieuwe bedrijventerreinen en nieuwe wegen kunnen hier debet aan zijn als zij niet zorgvuldig zijn gepland, maar ook gebrek aan middelen en aandacht voor landschapszorg op het platteland.

De ondertekenaars van het Akkoord van Apeldoorn willen een halt toeroepen aan dit verval door het tegengaan van verdere ruimtelijke verrommeling en een grootschalige, streekeigen impuls in het cultuurlandschap. Deze landschapsimpuls moet zijn beslag krijgen in een periode van 15 jaar vanaf circa 2012. De beoogde landschapskwaliteit zal worden vastgelegd in ruimtelijke gebiedsplannen, op te stellen door provincies en gemeenten in overleg met bevolking, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven.

Het akkoord is meer dan een aantal handtekeningen op papier. De ondertekenaars maken concrete afspraken om de komende drie jaar de plannen en financiering voor de landschapsimpuls uit te werken in concrete maatregelen en verantwoordelijkheden voor publieke, private en maatschappelijke partijen. Daarnaast start begin volgend jaar een publiekscampagne om burgers meer bij het landschap te betrekken.

“Het Akkoord van Apeldoorn bevestigt de enorme waarde van het landschap voor de Nederlandse identiteit. Met het monsterverbond bevestigen we de verbondenheid met de unieke landschappen en onderstrepen we de grote weerstand tegen ongebreideld bouwen in het buitengebied. De essentie ligt voor mij in de volgende stap: behoud van het Nederlands landschap vraagt om méér dan ‘handen eraf’. Om de kwaliteit en gebruik van het landschap te behouden moet ruim geïnvesteerd worden�, zegt Albertine van Vliet-Kuiper, voorzitter van het Landschapsmanifest. “Niets doen is geen optie. Waardevolle cultuurlandschappen behouden, beheren en nieuwe landschappen ontwikkelen vereist een uiterst actieve houding. Met het akkoord zetten we een historische stap om het Nederlandse landschap ook voor toekomstige generaties zichtbaar en toegankelijk te maken.�

De ondertekening van het Akkoord van Apeldoorn was het hoogtepunt van de LandschapTop op zaterdag 27 september in de Kathedraal van Radio Kootwijk. De Top was het slot van de Internationale Triënnale Apeldoorn, een driejaarlijks internationaal cultureel festival over cultuur, tuin en landschap.