Nijpels bezorgd over teruglopende belangstelling openbaar bestuur

Uit cijfers van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen blijkt, zo zei Nijpels, dat politieke partijen, met name de grote, met ledenverlies kampen. In 2007 was de VVD de grootste daler met -10%, gevolgd door GroenLinks met -7%. Ook de beide regeringspartijen boekten verlies. De PvdA -5,6% , het CDA slechts -0,5%. In 1992 had het CDA nog 118.449 leden, nu nog maar 69.200. Stijgers waren de Partij voor de Dieren (+9,5%) en de CU (+3,8). Deze dalende tendens baart Nijpels zorgen.

Ter onderstreping geeft Nijpels aan dat slechts 2,5 % van de kiesgerechtigden in Nederland lid is van een politieke partij. Kort na de oorlog was dit nog 14%. De organisatiegraad daalt sinds de zestiger jaren overal in Europa, maar het snelst in ons land.

Illustratief noemt Nijpels het dat van de 300.000 leden van een politieke partij 10% echt politiek actief is. Dat zijn 30.000 personen. Voor het primaire politieke proces is de vervulling van ca. 20.000 functies nodig. Anders gezegd voor alle openbare ambten, leden van Eerste en Tweede Kamer, Provinciale Staten, gemeenteraden, commissarissen, burgemeesters, wethouders en bestuurders van afdelingen van lokale politieke partijen, tezamen zo’n 20.000 bestuursfuncties, zijn slechts 30.000 potentieel belangstellenden beschikbaar. ‘De (kweek)vijver voor bestuurlijk talent droogt langzaam op’, zo stelt Nijpels. ‘Voor vacatures van commissaris van de Koningin en burgemeester is er nog steeds genoeg animo.

Zo waren er in Lemsterland 22 sollicitanten.’ Voor de functie van statenlid, wethouder, raadslid en afdelingsbestuurder van een politieke partij ligt dat heel anders. Om over het toenemend tussentijds vertrek van wethouders en raadsleden maar te zwijgen. ‘Aangezien politieke partijen het hart van onze democratie vormen en deze partijen vanouds het overgrote deel van de bestuurders leveren, dreigt hier een gevaar. Vraag en aanbod dreigen samen te vallen met alle gevolgen voor de representativiteit. Dat is slecht voor de democratie.’

‘Nu politieke partijen steeds meer moeite krijgen om in eigen kring gekwalificeerde mensen te vinden voor de diverse politieke bestuursfuncties, dient de vraag zich aan of er ook actief buiten de politieke partijen gezocht moet worden naar geschikte kandidaten. De kwaliteit van onze democratie is in het geding. Internet en andere moderne manieren om te communiceren met de burger kunnen hier mogelijk ook gedeeltelijk uitkomst bieden. Hiermee kan de betrokkenheid bij het openbaar bestuur worden vergroot’, aldus de Friese commissaris.