Speekseltest voor opsporing medicijngebruik

Beitske Smink, toxicologe van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), onderzocht wat de risico's zijn van benzodiazepinegebruik in het verkeer en welke methode het beste is om vast te stellen of iemand benzodiazepinen gebruikt. Ze stelde vast dat de speekseltest potentie heeft. Smink promoveert op dit onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen op 17 oktober 2008.

Benzodiazepinen zijn een van de meest gebruikte medicijnen in Nederland. Ze worden niet alleen heel veel voorgeschreven, maar ook vaak te lang. Smink: `Ze hebben een slaapverwekkende en spierverslappende werking. Dat zijn effecten die je niet in het verkeer kan gebruiken. Bij ongelukken zien we ze daarom vaak terug.' Het is verboden om te rijden onder invloed van stoffen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden, maar toch houden veel gebruikers zich hier niet aan. `Je ziet wel dat mensen die niet kunnen slapen, midden in de nacht een tablet slikken. Vervolgens stappen ze 's ochtends in de auto, terwijl het middel nog niet uitgewerkt is.'

Als mensen staande worden gehouden door de politie (bijvoorbeeld vanwege afwijkend rijgedrag) en er geen alcohol in het spel is, wordt er bloed afgenomen en doorgestuurd naar het NFI. Daar wordt het bloed gecontroleerd op onder andere benzodiazepinen. Het afnemen van bloed is echter vrij omslachtig, en bij controles is het wenselijk dat zo weinig mogelijk mensen ten onrechte deze procedure moeten doorlopen.

Smink heeft daarom gekeken of speeksel of urine bruikbaar is om vast te stellen in welke mate iemand onder invloed is van benzodiazepinen. Hiervoor gebruikte ze diverse laboratoriumtests. Deze tests moeten aan veel eisen voldoen. Smink: `Er zijn heel veel verschillende soorten benzodiazepinen. Een test moet dus wel twintig soorten stoffen kunnen opsporen.'

Speekseltests zullen de bloedtests niet gaan vervangen.Smink: `Het is echt een voorselectie; want alleen bloed kan op dit moment als wettig bewijsmateriaal worden gebruikt.' Volgens Smink is het nog niet bekend wanneer de politie speekseltests gaat gebruiken als controlemiddel.