'Vastbinden patiënten voorbij'

Een van de kernpunten van dit plan is het maximaal uitbannen van het gebruik van onrustbanden.

De wet beschouwt het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen als het laatste redmiddel. Alleen als alternatieven geen uitkomst bieden mogen instellingen deze maatregelen gebruiken. Toch gebruiken instellingen nog te veel en te vaak vrijheidsbeperkende maatregelen. Vrijheidsbeperking is niet zonder risico. Het afgelopen jaar overleden zevendoor het gebruik van onrustbanden overleden. De IGZ stuurde hierover in september een circulaire aan zorginstelingen.

In de periode oktober 2007 - februari 2008 onderzocht de IGZ de mate waarin en de wijze waarop instellingen vrijheidsbeperkende maatregelen toepassen binnen de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking en de ouderenzorg. De IGZ bezocht hiervoor onaangekondigd en aangekondigd 86 instellingen.

De belangrijkste conclusie van het onderzoek naar vrijheidsbeperkende maatregelen is dat vrijheidsbeperking nog te vaak voorkomt. Daarnaast constateert de IGZ dat hulpverleners hun handelen vaak niet als vrijheidsbeperkend zien. Sommige maatregelen zijn zo ingeburgerd dat medewerkers er niet bij stilstaan dat deze maatregelen de vrijheid van cliënten beperken. Dit geldt bijvoorbeeld voor het afsluiten van de deuren op afdelingen of van woningen, of het hanteren van een vast dagschema.

Toch trof de IGZ tijdens de inspectiebezoeken ook veel goede voorbeelden aan die minder vrijheidsbeperking nodig maken. Een voorbeeld is het bed dat kan zakken tot vlak boven de grond zodat een cliënt niet vastgebonden hoeft te worden. Daarnaast hebben enkele instellingen al een non-fixatie beleid en veel andere instellingen werken hieraan. De IGZ wil dat zorginstellingen van elkaar te leren en nadenken over alternatieven die vrijheidsbeperking mogelijk overbodig maken Daarom slaan de IGZ en het veld de komende drie jaar de handen ineen om hier hard aan te werken. Tijdens haar onderzoek zag de IGZ dat instellingen dat ook graag willen.