Water langer vasthouden met peilgestuurde drainage

Water langer vasthouden is vandaag de dag in ieders belang. Door water in het buitengebied langer vast te houden hoeft er minder te worden beregend, bespaart de boer op bemestings- en arbeidskosten en wordt tegelijk de verdroging van natuurgebieden een halt toegeroepen. Bovendien kunnen de flora en fauna in het water profiteren van de gelijkmatige belasting van rivieren en beken. De afgelopen jaren is peilgestuurd draineren de beste methode gebleken om water vast te houden. Daarom gaan het waterschap en de boeren samen alles in het werk stellen om peilgestuurd draineren tot hét systeem van de toekomst te maken.

Deze manier van draineren was een idee van agrariër Ad van Iersel. Hij bedacht dat je aan het einde van het drainagestelsel, bij de beek of sloot, een in hoogte verstelbare uitmonding kunt aanbrengen. Daarmee kun je er voor zorgen dat het water dat in drainagepijpen terecht komt alleen wordt afgevoerd in het vroege voorjaar: de tijd dat de boer met zware machines het veld op moet en waarin de planten last kunnen krijgen van te veel water. De rest van het jaar kan de overloop of uitlaat zó worden afgesteld dat het water in de buizen blijft staan en rustig de tijd krijgt om in de grond te trekken. De grond droogt dan minder snel uit.

Circa 60% van de landbouwgrond in Limburg is voorzien van buisdrainage. Bij dit systeem monden de drainagebuizen uit in een open watergang of sloot. De buizen liggen op een diepte van 80 tot 120 cm onder het maaiveld. Door buisdrainage blijft het peil van het grondwater continue (te) laag. Daardoor zijn er ’s zomers vaak watertekorten, die moeten worden gecompenseerd door beregening. Peilgestuurde drainage heeft die nadelen niet. De drainagebuizen monden niet uit in een watergang, maar in een zogenaamde ‘verzameldrain’. U kunt zelf de afwateringshoogte van die verzameldrain afstellen. Afhankelijk van het grondgebruik is dat bijvoorbeeld op 50 cm onder maaiveld voor bouwland, of op 30 cm onder maaiveld voor grasland.

Bij het realiseren van een peilgestuurd Noord- en Midden-Limburg is een goede samenwerking tussen waterschap en boeren erg belangrijk. Aan de hand van het aanmelden van een bestaand drainagesysteem door de boeren kan het waterschap in kaart brengen waar al peilgestuurd gedraineerd wordt en waar nog niet. Boeren kunnen tot 1 september hun drainagesysteem gratis aanmelden via de website van het waterschap, www.wpm.nl. Daarnaast gaat het waterschap de boeren adviseren over de wijze waarop de sturing van drainages het best kan worden ingesteld. Die sturing wordt bepaald aan de hand van de hydrologische omstandigheden. Zo kan in een natte zomer beter worden gekozen voor instellingen die lager zijn dan de gebruikelijke zomerstand. Bij een droge zomer is het omgekeerde het geval. Ook zal het waterschap adviseren bij het aanbrengen van peilgestuurde drainage. In de meest ideale situatie krijgt tenminste 90% van het perceel van de boer een ontwatering die minimaal gelijk is aan of groter dan de instelling.