Anti-ongevalsystemen dragen bij aan gevoel van veilig rijden

Dat blijkt woensdag 9 september uit een grootschalig praktijkonderzoek met rijtaakondersteunende systemen voor vrachtauto’s, zogeheten anti-ongevalsystemen (AOS). Dit onderzoek hebben Connekt, TNO en Buck Consultants International in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat uitgevoerd.

De proef richtte zich op het terugdringen van het aantal ongevallen met vrachtauto’s en het bevorderen van de doorstroming op autosnelwegen in Nederland. Gedurende acht maanden zijn in 2.400 vrachtauto’s van 123 transporteurs vijf verschillende systemen getest. De omvang van dit AOS-project maakt de proef uniek; nog nooit vond op zo’n grote schaal een proef met anti-ongevalsystemen plaats.

De vijf geselecteerde anti-ongevalsystemen zijn: Adaptive Cruise Control, Forward Collision Warning / Headway Monitoring & Warning, Lane Departure Warning Assist, Directional Control/Roll Over Control en een Black Box Feed Back-registratiesysteem. Alle systemen zijn voorafgaand aan de praktijkproef op een testbaan beproefd om te controleren of ze betrouwbaar detecteren, de chauffeur adequaat waarschuwen en zo nodig ingrijpen. Alle systemen bleken voldoende robuust en betrouwbaar voor de praktijkproef.

Meetresultaten
Vanaf juli 2008 zijn de systemen in de praktijk getest op de Nederlandse autosnelwegen. Er is aangetoond dat de anti-ongevalsystemen een positief effect hebben op de uitvoering van de rijtaak van de chauffeur. Chauffeurs bevestigen dit.
Uit de proef blijkt dat met Adaptive Cruise Control een veilige snelheid en afstand tot een voorganger wordt aangehouden.

Forward Collision Warning- en Headway Monitoring & Warning waarschuwen de chauffeur wanneer de afstand tot de voorganger (te) klein wordt. Beide soorten systemen verminderen de kans op kop-staartbotsingen. Actieve anti-kantelsystemen als Directional Control en Roll Over Control voorkomen dat de chauffeur kritische grenzen overschrijdt en de vrachtauto kantelt. De Lane Departure Warning Assist waarschuwt de chauffeur bij onbedoelde lijnoverschrijdingen, waardoor flankongevallen kunnen worden voorkomen. De Black Box Feed Back geeft feedback over het rijgedrag van de chauffeur en stimuleert daarmee gelijkmatiger rijden.

Effect op verkeersveiligheid
Het gevonden effect op de verkeersveiligheid is minder groot dan in de literatuur wordt voorspeld. De onderzoekers verwachten het grootste effect van de actief ingrijpende systemen: Adaptive Cruise Control en Directional Control/Roll Over Control.

Effect op doorstroming
Minder ongevallen leiden tot een betere doorstroming. De afname van het aantal ongevallen is in deze proef moeilijk meetbaar gebleken. De omvang van deze afname zal altijd beperkt zijn, gezien het relatief geringe aandeel (circa 1,6 procent) van de filezwaarte die door vrachtauto-ongevallen wordt veroorzaakt. De impact is wel groot wanneer zware ongevallen worden voorkomen die anders het verkeer zouden ontwrichten.

De systemen leiden ook tot ander rijgedrag, wat invloed kan hebben op de doorstroming. Dit effect blijkt ook gering te zijn, omdat er slechts kleine verschillen optreden in de gemiddelde snelheid en volgtijden tussen voertuigen wanneer ze uitgerust zijn met anti-ongevalsystemen.

Ervaringen van transportbedrijven en chauffeurs
Uit de consultatie onder marktpartijen en uit de chauffeursenquêtes komt naar voren, dat anti-ongevalsystemen in de dagelijkse praktijk op prijs worden gesteld. De systemen dragen positief bij aan het gevoel van veilig rijden en de chauffeur ervaart hiermee dat hij zijn rijtaak beter kan uitvoeren. Chauffeurs bevestigen dit in chauffeursenquêtes.

Als gevolg van de praktijkproef is het aantal anti-ongevalsystemen op de Nederlandse markt inmiddels verdubbeld; meer dan 120 transportbedrijven hebben ervaringen opgedaan. Bedrijven die deelnamen aan de proef hebben aangegeven de systemen te blijven gebruiken na afloop van de proef.