Chirurgische ingreep voor 64% debet aan schade patiënt

Van alle vermijdbare schade kan 73% in verband worden gebracht met een inadequate of te late ingreep of behandeling, terwijl de diagnose daarentegen juist was.


Dat meldt het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde zaterdag in een onderzoek naar patiëntveiligheid. Het onderzoek werd uitgevoerd door artsen en wetenschappers van het Onderzoekscentrum Patiëntveiligheid VU Medisch Centrum, EMGO Instituut Amsterdam en Nederlands Instituut voor onderzoek van de Gezondheidszorg (NIVEL). Het onderzoek behelst een steekproef van 7926 patiënten uit 21 ziekenhuizen: 4 academische, 6 topklinische en 11 algemene ziekenhuizen. De onderzoekers keken naar schade bij specialismen die opereren of in de operatiekamer werken (zoals chirurgen, orthopeden, anesthesisten etc.)

Er is sprake van onbedoelde uitkomst met schade aan de patiënt als de patiënt onbedoelde lichamelijke of psychische schade oploopt; de schade zo ernstig is dat er sprake is van tijdelijke of permanente gezondheidsbeperking, extra behandeling, langer verblijven in het ziekenhuis dan wel het voortijdig overlijden van de patiënt; en als het handelen of niet handelen van een zorgverlener heeft bijgedragen tot het ontstaan van de schade.

“De meest onbedoelde schade bij de snijdende specialismen ontstond binnen de algemene chirurgie. Bij 2% van de patiënten was er een blijvende gezondheidsbeperking, en bij 8% had de onbedoelde schade mogelijk mede bijgedragen aan het voortijdig overlijden van de patiënt, aldus de onderzoekers.

“Binnen de vaatchirurgie had 14% van de onbedoelde schade waarschijnlijk mede bijgedragen aan het overlijden van de patiënt. Blijvende gezondheidsbeperkingen traden relatief vaker op bij schades binnen de vaatchirurgie, gynaecologie, plastische chirurgie en anesthesiologie. In het algemeen leidde de onbedoelde schade bij gemiddeld 5% van de patiënten tot permanente gezondheidsbeperkingen zoals abnormaal lage bloeddruk na een operatie met als gevolg een herseninfarct en schade aan de hartspier.�

De onderzoekers benadrukken dat het tijdig vragen van hulp van collega-chirurgen en betere supervisie en training van artsen in opleiding tot specialist nuttig kunnen zijn. Ook moeten chirurgen zich niet laten opjagen tijdens de operatie door tijdnood en drukte.