Laurens van der Maaten ontwikkelde een nieuwe analysetechniek waarmee de computer beter kan interpreteren wat er op foto's en afbeeldingen, maar ook in data, te zien is. Hij promoveert hierop op 23 juni aan het Tilburg centre for Creative Computing (TiCC) van de Universiteit van Tilburg.
De proof of the pudding van Van der Maatens techniek voor automatische beeldanalyse vormt een systeem voor de automatische analyse en herkenning van archeologisch materiaal, zoals aardewerk, Romeinse munten en middeleeuws glas. Ook slaagde hij erin om automatisch vervalsingen en schilderijen van tijdgenoten te onderscheiden van schilderijen van Van Gogh.
Twee belangrijke problemen overwonnen
Een van de uitdagingen voor de promovendus was het grote aantal pixels, en daarmee de hoge dimensionaliteit van beeldruimte-representaties. Een andere grote uitdaging ligt in de variaties van het beeld die ontstaan door wisselende belichting, rotaties of schaalverandering van het object. Van der Maaten wist deze problemen grotendeels te overwinnen door nieuwe technieken te testen in visualisatie-experimenten, deze technieken vervolgens verder uit te breiden en – in verschillende varianten - opnieuw te testen.
Techniek voor beeld en andere data
De techniek werd ontwikkeld voor automatische beeldanalyse in de cultureel-erfgoedsector. Zo kunnen historische munten, (archeologische) zaden of Van Gogh-schilderijen er automatisch mee worden geanalyseerd. Maar toepassing van Van der Maatens onderzoek is ook mogelijk op niet-visuele verzamelingen van hoog-dimensionale gegevens, bijvoorbeeld de datasets van het Centraal Bureau voor de Statistiek of de historische radiotoespraken van Koningin Wilhelmina in WOII.
Samenwerking wetenschap en cultureel erfgoed
Van der Maaten voerde zijn onderzoek uit binnen het CATCH-project RICH (Reading Images in the Cultural Heritage), dat zich richt op automatische beeldherkenning van archeologische objecten. Het project is een samenwerking tussen de universiteit en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Binnen het NWO-programma CATCH lopen nog 13 andere projecten waarin informatica-onderzoekers samenwerken met een cultureel erfgoed-instelling aan een specifiek vraagstuk.
Het onderzoek in het RICH-project leidde ook tot een geavanceerde opstelling voor de digitalisatie van vuursteen en een applicatie die het doorzoeken van archeologische rapporten vergemakkelijkt.
