EU heeft Oost-Europese economie verzwakt

Ook veel buitenlandse investeerders hebben grote invloed gehad op de ontwikkeling van het economisch systeem in Oost-Europa. Vliegenthart promoveert op 17 september aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Vliegenthart interviewde voor zijn onderzoek beleidsmakers in Polen, Hongarije, Tsjechië en Slowakije die betrokken waren bij de economische omwenteling na 1989. Hij concludeert dat het beleid de afgelopen jaren vooral gericht was op het aantrekken van zoveel mogelijk buitenlandse investeerders. Dit ging onder andere ten koste van de macht van de werknemers en vakbonden. Zij kregen veel minder invloed op de economische besluitvorming.

De Oost-Europese economieën probeerden koste wat kost buitenlandse investeerders aan te trekken, waardoor zij op veel punten concessies moesten doen. Zij trokken de investeerders met lage belastingen en lonen. Hierdoor konden deze economieën zich snel ontwikkelingen met relatief weinig eigen investeringen.

Leningen en strenge wetten
Internationale actoren zoals de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds hebben volgens Vliegenthart ook een belangrijke rol hebben gespeeld in de keuze voor bepaalde economische wet- en regelgeving. Zij legden de landen enerzijds strenge regelgeving op, terwijl zij anderzijds flinke leningen verstrekten. Dit zorgde weliswaar voor een sterke groei, maar ook voor een economie die zichzelf niet staande kan houden op momenten van crisis.

Volgens Vliegenthart is het belangrijk dat de Oost-Europese landen zich nu realiseren dat zij hun huidige spagaat tussen groei en stabiliteit niet vol kunnen houden. Op het moment dat het IMF, de EU en de grote investeerders in Oost-Europa een groeimarkt zagen, wisten zij nog niet dat de wereld er twintig jaar later anders uit zou zien. Het is nu zaak om met de huidige kennis oplossingen te vinden.

Arjan Vliegenthart voerde zijn onderzoek uit binnen het NWO-programma Shifts in Governance. Zijn onderzoek werd grotendeels gefinancierd door NWO.