Europees actieplan tegen aanslagen en rampen met CBRN-middelen

Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Hirsch Ballin van Justitie zijn blij met het akkoord. De Nederlandse regering heeft samen met experts en hulpverleningsdiensten veel werk verzet bij het opstellen van het actieplan.

Kans klein, gevolgen enorm
De kans op een aanslag of ongeluk met chemische, biologische, radiologische en nucleaire middelen (CBRN-middelen) is klein, maar als het gebeurt kunnen de gevolgen enorm zijn. Op Europees niveau ontbrak tot nu toe een samenhangende aanpak. Gezien het mogelijk grensoverschrijdende effect van CBRN-aanslagen of -ongelukken is dat wel nodig. Met het actieplan wordt nu een inhaalslag gemaakt.

Nederland
Nederland heeft al een professioneel systeem om CBRN-incidenten te voorkomen of de gevolgen te beperken. Bedrijven, laboratoria en ziekenhuizen treffen veiligheidsvoorzieningen en er is aandacht voor mogelijke CBRN-incidenten in het vergunningenbeleid en het toezicht.

Veiligheidsregios
Elke veiligheidsregio heeft teams speciaal voor incidenten met gevaarlijke stoffen. Bovendien zijn er zes brandweerregio’s met extra kennis en materieel, bijvoorbeeld om grote groepen mensen te ontsmetten.

Onlangs heeft het RIVM een mobiel laboratorium in gebruik genomen om chemische, nucleaire en biologische stoffen te kunnen detecteren en meten, als aanvulling op bestaande meet- en detectiesystemen.

Ook defensie heeft kennis en capaciteit beschikbaar, net als het Nederlands Forensisch Instituut voor de forensische opsporing en strafrechtelijke vervolging.

NCTb
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding is in oktober een campagne gestart om het veiligheidsbewustzijn bij bedrijven en instellingen te vergroten. In het plan staan 124 acties gericht op het voorkomen van CBRN-incidenten, het detecteren van vrijkomende stoffen of straling en het redden van levens en beperken van schade.

De belangrijkste acties zijn:

● het opstellen van een lijst met CBRN-middelen met een hoog risico;
● het versterken van het veiligheidsbewustzijn bij bedrijven en instellingen met CBRN-materiaal, onder meer door opleidingen en trainingen;
● het opstellen van scenario’s gebaseerd op risico-analyses, en bekijken waar de detectiecapaciteit versterkt moet worden;
● het opnemen van CBRN-incidenten in rampenbestrijdingsplannen;
● het regelmatig houden van oefeningen met CBRN-incidenten, inclusief een forensische component;
● het intensiveren van onderzoek, bijvoorbeeld naar het gedrag van mensen bij een CBRN-incident.
De Europese Commissie stelt ruim 100 miljoen euro beschikbaar voor de uitvoering van het actieplan.