Geef koolmonoxide geen kans

Deze moordenaar eiste in Amsterdam-Amstelland sinds 2003 het leven van vijf personen. Daarnaast moesten ruim 250 mensen zich onder doktersbehandeling laten stellen na een koolmonoxidevergiftiging.

Bronnen van koolmonoxide zijn gasfornuizen, open haarden, allesbranders, geisers en combiketels. Tientallen slachtoffers belanden jaarlijks in het ziekenhuis door koolmonoxidevergiftigingen, veroorzaakt door slecht onderhouden kachels, geisers en schoorstenen of dichtgestopte ventilatieopeningen. Koolmonoxidevergiftigingen met dodelijke afloop worden meestal veroorzaakt door geisers, schoorstenen en kachels.

Het levensgevaarlijke gas kostte vorig winter één persoon het leven. In een woning aan de Van Ostadestraat kwam een bewoner om het leven nadat als gevolg van een slecht functionerende kachel koolmonoxide was ontstaan.

Sluipmoordenaar
Koolmonoxide wordt ook wel ‘de sluipmoordenaar’ genoemd, omdat het gas kleur-, geur- en smaakloos is. Koolmonoxide wordt 250 maal sneller in het bloed opgenomen dan zuurstof. Het lichaam neemt dan in plaats van zuurstof koolmonoxide op, waardoor het zuurstofgehalte in het lichaam snel daalt. Bij extreme blootstelling raakt men bewusteloos en falen de hart- en longfuncties. In het ergste geval kan dit tot leiden tot hersenbeschadiging en/of overlijden.

Wat is koolmonoxide?
Een kachel of een geiser moet bepaalde stoffen verbranden om voor warmte te kunnen zorgen. Zuurstof is een essentieel onderdeel van een volledige verbranding. Als er onvoldoende zuurstof bij de vlam kan komen, bijvoorbeeld door onvoldoende ventilatie in de woning of een verstopt ventilatiekanaal van de geiser, komt het gevaarlijke koolmonoxidegas vrij.

Herkennen van koolmonoxide
Er zijn een aantal aanwijzingen voor aanwezigheid van koolmonoxide. In een woning moet men vooral letten op de vlam in de geiser, kachel of cv-installatie. Deze hoort blauw van kleur te zijn. Is de vlam oranje, dan wijst dit op de aanwezigheid van koolmonoxide. Ook beslagen ramen zijn een indicator van gevaar. Vrijgekomen waterdamp, die door een verkeerd werkende afvoer of onvoldoende ventilatie niet verdwijnt, zorgt voor beslagen ramen.

Er zijn ook lichamelijke verschijnselen die op de aanwezigheid van koolmonoxide kunnen wijzen. De symptomen van koolmonoxidevergiftiging zijn te vergelijken met griepverschijnselen: lichte hoofdpijn, misselijkheid, overgeven en vermoeidheid. Hoe groter de blootstelling aan koolmonoxide, des te heviger wordt de hoofdpijn. Ook krijgt men last van duizeligheid, verwarring, slaperigheid en een versnelde hartslag.

Voorkómen van koolmonoxide
Regelmatig onderhoud is cruciaal om het risico op koolmonoxide zo klein mogelijk te houden. De geiser, gaskachel en CV-installatie moeten ieder jaar door een erkend installateur worden gecontroleerd en schoongemaakt. Daarnaast is het van belang om een schoorsteen regelmatig te laten vegen door een erkende schoorsteenveger. Als een schoorsteen verstopt raakt gaan gassen terug de woning in, met alle schadelijke gevolgen van dien.

Verder is een goede lucht toe- en afvoer erg belangrijk bij het voorkómen van koolmonoxide. Een groot risico schuilt in het dichtstoppen van de luchttoevoer. Veel huizen zijn tegenwoordig goed geïsoleerd, waardoor er nauwelijks zuurstof van buiten naar binnen kan. Om toch aan voldoende zuurstof te kunnen komen hebben geisers en verwarmingstoestellen daar een aparte toevoer voor. Die toevoer mag niet worden afgesloten.

De afvoer van de geiser moet op het gasafvoerkanaal zijn aangesloten en niet op het ventilatiekanaal. Als de geiser op het ventilatiekanaal is aangesloten worden giftige gassen door het hele huis verspreid.
Een goede afvoer zorgt ervoor dat de gassen naar buiten worden afgevoerd.

Er zijn nog veel geisers zonder aparte toe- en afvoer in gebruik, de zogenaamde open geisers. Bij deze geisers is het van groot belang te zorgen voor een goede ventilatie via openstaande ramen en/of goed functionerende roosters.

Koolmonoxidemelder
Er zijn koolmonoxidemelders op de markt die alarm slaan bij een hoge concentratie koolmonoxide. Gezien de eigenschappen van het gevaarlijke gas (kleur-, geur-, en smaakloos), kan een koolmonoxidemelder een toegevoegde waarde hebben bij het herkennen van koolmonoxide.

Brandweer Amsterdam-Amstelland benadrukt wel dat deze melders slechts als aanvullende maatregel moeten worden gezien. Degelijk onderhoud van geisers, kachels en schoorstenen is de eerste vereiste voor een koolmonoxidevrije woning.

Op de website van de brandweer: www.brandweer-amsterdam-amstelland.nl en op de website van de GGD Amsterdam: http://www.gezond.amsterdam.nl/Milieu--gezondheid/Milieu-in-huis
is meer informatie te vinden over koolmonoxide en wat u kunt doen bij het vermoeden van aanwezigheid van koolmonoxide.