Sofie Kuppens (onderzoekseenheid Pedagogische Wetenschappen) bestudeerde relationele agressie in de klas bij 600 kinderen van 8 tot 10 jaar. Ze stelde vast dat er een verband is met de opvoeding thuis.
Relationele agressie is een vrij recente term. Amerikaanse onderzoekers voerden hem ruim tien jaar geleden in voor subtiel agressief gedrag, zoals het doelbewust manipuleren of beschadigen van sociale relaties door iemand te negeren, uit een groep te sluiten of in een slecht daglicht te stellen, door te roddelen, bijvoorbeeld. In de klas kan het gaan om een kind dat geen vriendjes meer wil zijn met een klasgenootje en daarom weigert met hem of haar te praten en spelen, en de rest van de klas manipuleert om dat ook niet meer te doen.
Kinderen kopiëren dikwijls gedrag, en Sofie Kuppens onderzocht of er een verband is tussen relationele agressie in de klas en de opvoeding thuis. Ze stelde vast dat kinderen die relationele agressie gebruiken in de klas, thuis soms geconfronteerd worden met ouderlijke psychologische controle.
In dat geval laten ouders duidelijk merken dat ouderlijke liefde niet vanzelfsprekend is en proberen ze hun kind onder psychologische druk bepaalde normen op te dringen. Ouders kunnen, bijvoorbeeld, beslissen hun kind volledig te negeren zolang het niet doet wat zij willen. Kinderen kunnen daaruit leren dat het manipuleren en uitbuiten van hechte relaties een doeltreffende manier is om persoonlijke doelen te bereiken.
Maar het gedrag van kinderen wordt niet alleen door de opvoeding thuis bepaald, maar ook door de klasomgeving. In een klas waar relationele agressie gebruikt wordt, zal een kind vlugger geneigd zijn zich ook zo te gedragen, ook al deed het dat vroeger niet. Omgekeerd werkt het jammer genoeg minder: kinderen die relationele agressie gebruikten in het verleden gaan daar gewoon mee door, ook al komen ze in een nieuwe klas terecht waar dat veel minder gebeurt.
Het onderzoek versterkt de stelling dat kinderen hun gedrag kunnen spiegelen aan dat van hun ouders, maar geeft tegelijk aan dat ouders niet de enige bepalende factor zijn. Leeftijdgenoten, leraars en eigen temperament bepalen het gedrag allemaal mee. Verschillende deelstudies liepen drie jaar lang in Vlaamse scholen bij 600 kinderen van 8 tot 10 jaar. De resultaten zijn gepubliceerd in de diverse internationale wetenschappelijke tijdschriften en recent nog in het toonaangevende British Journal of Developmental Psychology.
