dinsdag, 19. mei 2009 - 22:07

Unieke filmbeelden 65 jaar geleden gemaakt

Westerbork

‘Ik heb met dat meisje in die wagon gezeten, ik zat plat op de grond achter haar en zij stond daar vooraan bij die deur. Haar moeder riep nog dat ze daar weg moest gaan, want wij konden horen dat er buiten grendels op de deuren gingen. “Ga nou weg daar,� riep die moeder, “anders komt je kop er straks tussen!� Ik moet ook weten wat de voornaam van dat kind was, want die naam riep de moeder toen ze zo boos of bang was: “Ssst, ssst, ga nou weg daar!�
“Settela!� roept ze.
‘Dát was haar naam: Settela! Dat schreeuwde die moeder: “Settela, ga bij die deur weg, straks komt je kop er nog tussen!� Settela!’*

Op 19 mei vertrok 65 jaar geleden een deportatietrein uit Judendurchgangslager Westerbork. Een van de vele transporten maar wel een bijzondere: onder de 691 gevangenen 245 Sinti en Roma. Maar dat niet alleen: juist dit ‘zigeunertransport’ werd op film vastgelegd. Het zijn de enige bewaard gebleven filmopnames die in de oorlog in een naziconcentratiekamp zijn gemaakt.

Deze transportbeelden zijn wereldberoemd geworden, in het bijzonder het moment dat de schuifdeuren zich sluiten en een meisje nog naar buiten kijkt. Met Anne Frank – meer dan een jaar later vanuit Westerbork gedeporteerd – behoort ‘het meisje tussen de wagondeuren’ tot de meest aansprekende symbolen van de Jodenvervolging. Maar in tegenstelling tot Anne is dit meisje heel lang anoniem gebleven. Pas 15 jaar geleden wist journalist Aad Wagenaar haar identiteit te onthullen: Settela Steinbach, een Sintezza.

Uiteraard zijn deze beelden te zien in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork op de dag dat herdacht wordt dat 65 jaar geleden de vaak nog onbekende geschiedenis van de vervolging van Sinti en Roma in ons land een definitieve fase inging. Van de op 19 mei 1944 uit Westerbork gedeporteerden, hebben circa 30 overleefd.
Provincie:
Tag(s):