De Dag van het Kasteel is een landelijk initiatief van de Nederlandse Kastelenstichting (NKS) en wordt in Zeeland mede georganiseerd door het Platform Kastelen en Buitenplaatsen in Zeeland.
Met de Dag van het Kasteel wil de NKS de nadruk leggen op de cultuurhistorische waarde van de leefomgeving en de beleving van de historie. Het is belangrijk voor het behoud van onze monumenten en ons landschap dat geschiedenis en cultureel erfgoed door zoveel mogelijk mensen positief worden ervaren.
In Zeeland zijn onder andere de volgende buitenplaatsen of kastelen open: Slot Baarland in Baarland, Buitenplaats Ter Hooge in Koudekerke, Buitenplaats Kloetinge in Kloetinge en Kasteel Westhove in Domburg. Op Walcheren wordt onder leiding van Stichting Landschapsbeheer Zeeland (SLZ) een fietstocht georganiseerd langs drie ‘Verborgen Buitens’; restanten van oude buitenplaatsen die zichtbaar zijn in het landschap. Aan deze fietstocht kunnen maximaal veertig mensen deelnemen. Voor informatie kunt u contact opnemen met SLZ via info@slz.landschapsbeheer.nl
Voor het exacte programma’s per kasteel of buitenplaats, openingstijden en entreeprijzen zie: www.kastelen.nl.
Jong en oud kunnen kennis maken met de eigen geschiedenis. Dat is niet alleen plezierig en onderhoudend, maar laat ook zien hoe belangrijk het behoud van ons erfgoed is. Centraal thema dit jaar is: ‘Het kasteel in de groene context’. Kastelen en buitenplaatsen liggen vaak in een prachtige omgeving, met tuinen en parken vol bijzondere bomen, planten en dieren. Juist de omgeving van kastelen wordt nogal eens bedreigd, bijvoorbeeld door oprukkende bebouwing.
Recent is bij toeval een vroeg negentiende-eeuwse manuscriptkaart gevonden van de Bevelandse heerlijkheden Baarland, Bakendorp en Oudelande. Behalve de drie genoemde heerlijkheden staat op deze kaart het terrein van het kasteel Huis te Baarland met de tuin- en parkaanleg afgebeeld.
De kaart is gemaakt in 1804 door landmeter Jan Traas in opdracht van de eigenaar van het Huis te Baarland. Traas maakte de kaart op basis van het origineel uit 1745 door landmeter Gerard Schaaleven en een bijgewerkte versie hiervan uit 1779 door landmeter Zacharias Drubbels. Wat de vondst bijzonder maakt is dat de kaarten van Schaaleven en Drubbels zich tot 1940 in het Rijksarchief Zeeland bevonden maar bij het bombardement op Middelburg verloren zijn gegaan. Het is dan ook uniek dat een derde versie van deze kaart nu na ruim 200 jaar opduikt.
Door bemiddeling van het Platform Kastelen en Buitenplaatsen in Zeeland is de kaart in bruikleen afgestaan aan het Zeeuws Archief. Hiermee keert deze bijzondere kaart na 200 jaar weer terug in Zeeland. Op 24 mei is de kaart voor het eerst voor het publiek te bekijken. Een facsimile van de kaart wordt dan tentoongesteld op het Huis te Baarland, de plek waar de kaart 206 jaar geleden in opdracht van de toenmalige eigenaar werd vervaardigd.
De Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) heeft alle verdwenen en nog bestaande kastelen in Zeeland in kaart gebracht en aangeleverd aan het Kastelenlexicon van de NKS. Dit digitale lexicon biedt informatie over alle kastelen die ooit in Nederland hebben gestaan. Zeeland is de eerste provincie met een compleet bestand van verdwenen en nog aanwezige kastelen en historische buitenplaatsen. Het onderzoek heeft maar liefst zestig eerder onbekende kastelen aan het licht gebracht!
Door middel van het Kastelenlexicon kunnen de planologische ontwikkelingen in Zeeland beter worden afgestemd op de cultuurhistorie. Zeeland is hiermee volgens de NKS doordrongen van het belang van kastelen en historische buitenplaatsen voor het landschap, in de leefomgeving en uiteraard voor het toerisme.
Zeeland heeft een rijke geschiedenis op het gebied van kastelen en historische buitenplaatsen. Om meer aandacht te vragen voor dit bijzondere culturele erfgoed is in juni 2007 het Platform Kastelen en Buitenplaatsen in Zeeland opgericht. Hierin werken samen: de Provincie Zeeland, de SCEZ, de Nederlandse Kastelenstichting, de Kastelenstichting Holland Zeeland, de Stichting tot behoud van Particuliere Historische Buitenplaatsen (PHB), Staatsbosbeheer, SLZ, Stichting Het Zeeuwse Landschap, eigenaren van particuliere buitenplaatsen en de Stichting Kastelen Lexicon Nederland.
Het Platform Kastelen en Buitenplaatsen in Zeeland is aanspreekpunt binnen de provincie Zeeland en heeft als aandachtspunten het vergroten van het bewustzijn inzake bescherming en behoud, het verankeren van de buitenplaatsen en kastelen met hun omgeving in de ruimtelijke ordening, erfgoededucatie, archeologie en cultuurtoerisme. Het platform organiseert samen met de NKS de Dag van het Kasteel in Zeeland.
