Limburgs Museum toont blik in Limburgs verleden

Inmiddels zijn de eerste 340 opnames gerestaureerd. De haarscherpe foto’s van Limburgse steden en dorpen, van alledaagse tafereeltjes en bijzonder gebeurtenissen, worden vanaf 16 oktober gepresenteerd in de tentoonstelling Het glazen album van Limburg.

De Spaarnestad was een Nederlandse katholieke uitgeverij en drukkerij in Haarlem, die tijdschriften op de markt bracht als Katholieke Illustratie, Libelle en Panorama. Al lang voor de Tweede Wereldoorlog waren tal van fotografen in Nederland actief voor De Spaarnestad en bouwde het bedrijf een omvangrijk fotoarchief op. In 1973 werden zo’n 35.000 galsnegatieven wegens een reogranisatie opgeruimd. Enkele jaren geleden kreeg het Limburgs Museum telefoon uit Amsterdam dat op een markt wellicht voor Limburg interessant materiaal was opgedoken. Het bleken glasnegatieven te zijn uit de archieven van De Spaarnestad.

Fotograaf Jan de Jong (1898-1971) was bijna dagelijks voor De Spaarnestad onderweg in het zuiden van het land. Hij stond er met zijn camera bij als er nieuws was, maar hij fotografeerde ook het leven van alledag in haastige steden en bedaagde dorpen en gehuchten. Hij vereeuwigde mensen aan het werk, spelend of rustend. Zijn foto’s vormen een caleidoscoop in zwart-wit van Limburg in de jaren dertig.

Met deze opnames maak je een nostalgische reis door de tijd naar een Limburg waar nog koeien in de wei staan, waar je in de dorpsstraat vaker een kruiwagen of kar met paard ziet dan een auto. Een Limburg van weinig asfalt en beton, van heren met hoeden en mannen met petten. Petten die afgenomen worden voor hoeden. Een Limburg waarin mensen nog tijd hebben, zeeën van tijd ogenschijnlijk. Het is een Limburg dat op het eerste oog alle problemen buitensluit. Werkeloosheid, armoede, slechte woonomstandigheden, drankmisbruik, onrecht - noem de geselingen uit het decennium maar op - ze lijken gewoon niet te bestaan in Het glazen album van Limburg. Het is het geïdealiseerde ‘dierbaar oord’, waar geluk nooit lijkt op te houden. Een land van blije, opgewekte mensen. Maar wie langer kijkt, vindt in Het glazen album van Limburg tóch beelden van de crisis. Op een straathoek in Sittard staan mannen te kletsen. Onderzoek wees uit dat het werklozen waren die wachtten tot zij binnen werden geroepen in het plaatselijke arbeidsbureau.