dinsdag, 26. oktober 2010 - 10:21 Update: 08-07-2014 1:02

‘Neptrauma’ zorgt voor flashbacks

De beelden van een auto-ongeluk, of zelfs een mondeling verslag ervan, kunnen vervelende, ongewilde flashbacks oproepen. Deze ontdekking schept een radicaal nieuw beeld van verwerking van traumatische ervaringen en hun opslag in het geheugen.

Impulsen zoals geur, geluid en beeld blijken tijdens een trauma het geheugen niet, zoals eerst gedacht, overhoop te gooien. Het geheugen werkt normaal. Dat ontdekte NWO-onderzoeker Julie Krans. Zij promoveerde onlangs – cum laude – aan de RU.

Slachtoffers van een traumatische ervaring, zoals geweld, natuurrampen of oorlog, kunnen last krijgen van een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Opvallendste kenmerk daarvan is het ervaren van ongewenste beelden van de trauma, ook wel 'flashbacks' genoemd. Een overlevende van een auto-ongeluk kan bijvoorbeeld nog lang de koplampen van de tegenligger voor zich zien.

In de psychologie wordt aangenomen dat de normale informatieverwerking tijdens een traumatische ervaring uit balans raakt, waardoor dit soort beelden ontstaan uit het geheugen. Slachtoffers zouden dan wel sensorische ervaringen zoals geur, lawaai of beelden opslaan in hun geheugen, maar niet de juiste context kunnen geven. Uit het onderzoek van Krans blijkt echter dat de gestoorde informatieverwerking niet de oorzaak kan zijn van de flashbacks. Proefpersonen die alleen beelden zagen van de nasleep van een ongeluk, of alleen een verslag hoorden, rapporteerden namelijk ook flashbacks.

Flashbacks kunnen danig ingrijpen in het dagelijks leven van traumaslachtoffers. Anders dan bij een normale herinnering krijg je flashbacks ongewild, en kunnen ze heftige reacties oproepen. Om flashbacks van PTSS te behandelen maken psychologen nu vaak gebruik van een therapie waarbij de patiënten hun hele traumatische ervaring in detail bespreken. Zo herbeleven ze het trauma en kunnen ze het beter verwerken. Hoewel deze behandeling effectief is, zou de behandeling volgens Krans veel efficiënter kunnen worden. Omdat de betekenis die het slachtoffer geeft aan een bepaalde ervaring cruciaal is, hoeft wellicht niet de hele ervaring herbeleefd te worden, maar alleen de voor die persoon bedreigende aspecten ervan.

Flashbacks zijn ook een wezenlijk onderdeel van andere psychische stoornissen depressie, sociale fobie en dwangneurose. Het is mogelijk dat de nieuwe bevindingen ook toepasbaar zijn voor de behandeling van ongewenste beelden in andere stoornissen van PTSS.
Categorie:
Tag(s):