donderdag, 19. augustus 2010 - 11:59

Vijf eeuwen oude veldfles ontdekt in Zwolle

Zwolle

Zwolle is een belangrijke historische vondst rijker: een Italiaanse aardewerken veldfles. Na grondig historisch onderzoek kan de fles gedateerd worden in de periode 1550-1650.

‘De fles werd gevonden tijdens archeologisch onderzoek aan de Pannenkoekendijk (in 2007) tussen grote hoeveelheden keramiek uit het begin van de 18e eeuw’, meldt de gemeente Zwolle donderdag.

De veldfles is gemaakt van gemarmerd roodbakkend aardewerk uit Noord-Italië. De fles is 30 centimeter hoog, heeft een maximale breedte van 17 centimeter. De veldfles is gedecoreerd met een witte onderlaag waarop de kleuren rood, bruin en groen zijn aangebracht.

Om het marmereffect te verkrijgen werden de verschillende kleuren één voor één aangebracht, door de beweging van het pottenbakkerswiel werd de decoratie verkregen. De fles is inmiddels gerestaureerd.

Hoe komt een Italiaanse aardewerken veldfles in een sloot aan de Pannenkoekendijk? De meest logische verklaring is dat het een erfstuk is dat tot in de 18e eeuw door een familie bewaard is en rond 1700 met de rest van de boedel in de sloot is beland.

De locatie waar de veldfles is opgegraven lag destijds buiten de stad, in een gebied waar geen sprake was van een hoge sociale status. Onder de bewoners van dit gebied bevonden zich veel timmer- en scheepslieden. Mogelijk is de veldfles ergens in de 17e eeuw door een schipper die op Zuid-Europa voer naar Zwolle meegenomen.

Het is daarna ruim 100 jaar in de familie gekoesterd en waarschijnlijk per ongeluk in de sloot terechtgekomen. De breuken op de veldfles wijzen er op dat waarschijnlijk aan een zijnde de oortjes kapot zijn gesprongen waardoor de fles van het koord is gevallen.

Uniek exemplaar
Gemarmerd aardewerk dat tegenwoordig gevonden wordt bestaat meestal uit borden en kommen. Van een dergelijke veldfles zijn in Nederland slecht twee fragmenten gevonden in Amsterdam, waarvan in beide gevallen de hals ontbreekt. De veldflessen in Amsterdam zijn beduidend kleiner dan het in Zwolle gevonden exemplaar. Daarnaast zijn op die flessen twee in plaats van drie kleuren gebruikt.

Ook de vorm is anders, de Zwolse veldfles heeft een meer gedrongen en bolle vorm. Overeenkomsten tussen de Zwolse en Amsterdamse flessen zijn er ook: ze hebben allen vier leeuwenkopjes en een bodem met standvlak. De leeuwenkopjes fungeren als oortjes waartussen een koortje (waarschijnlijk van leer) bevestigd was.

Ook buiten Nederland zijn dergelijke veldflessen zeldzaam. Scherven van gemarmerd Italiaans aardewerk komen in de meeste koloniale nederzettingen in Amerika voor. Fragmenten van een soortgelijke veldfles zijn echter tot dusver alleen in Jamestown Virginia (VS) bekend.
Provincie:
Tag(s):