Akkoord vermindering aantal rechtbanken en gerechtshoven

Door een verkleining van het aantal arrondissementen en ressorten wordt het aantal rechtbanken teruggebracht van 19 naar 10 en het aantal gerechtshoven van 5 naar 4.

De nieuwe gebiedsindeling maakt de rechtspraak slagvaardiger. Door de schaalvergroting ontstaan er namelijk meer mogelijkheden om de behandeling van zaken binnen ¨¦¨¦n rechtbank of gerechtshof beter te organiseren.

De rechtspraak krijgt zo meer ruimte om deskundigheid op te bouwen op specialistische terreinen. De spankracht van grotere gerechten maakt het bovendien mogelijk om meer maatwerk te leveren en de rechtspraak zichtbaarder en toegankelijker te maken.

Sinds 1877 kent Nederland 5 gerechtshoven en sinds 1934 zijn er in Nederland 19 rechtbanken. In elk ressort is een gerechtshof en in elk arrondissement een rechtbank.

Door de nieuwe gebiedsindeling fuseren diverse rechtbanken, zodat er 10 rechtbanken ontstaan. Daarnaast worden de gerechtshoven in Arnhem en Leeuwarden samengevoegd. Elke rechtbank en elk gerechtshof krijgt verschillende zittingsplaatsen.

Er komen in totaal 32 zittingsplaatsen die op voordracht van de minister van Veiligheid en Justitie worden aangewezen. De besturen van de nieuwe rechtbanken en gerechtshoven stellen in overleg met alle betrokkenen vast hoe de zaken over de zittingsplaatsen in hun gebied worden verdeeld.

De Raad voor de rechtspraak en de minister van Veiligheid en Justitie hebben hierbij een toetsende en toezichthoudende rol. Daarnaast kan de minister nog andere zittingsplaatsen aanwijzen. Dat kunnen ook tijdelijke zittingsplaatsen zijn, bijvoorbeeld voor de berechting van strafbare feiten die zijn begaan bij een grootschalig incident.

De nieuwe indeling in 10 arrondissementen zal ook gaan gelden voor het openbaar ministerie (de arrondissementsparketten). Verder volgt de indeling van de regionale eenheden van de toekomstige nationale politie die van de arrondissementen.

Het wetsvoorstel regelt verder dat de gerechtsbesturen anders worden georganiseerd. In de nieuwe gerechtsbesturen zitten twee rechters en een niet-rechter.

De rechtbanken worden als volgt samengesteld:
¡ñ De rechtbanken Alkmaar en Haarlem fuseren tot de rechtbank Noord-Holland.
¡ñ De rechtbanken Dordrecht en Rotterdam fuseren tot de rechtbank Rotterdam.
¡ñ De rechtbanken Breda en Middelburg fuseren tot de rechtbank Zeeland-West-Brabant.
¡ñ De rechtbanken Assen, Groningen en Leeuwarden fuseren tot de rechtbank Noord-Nederland.
¡ñ De rechtbanken Almelo, Arnhem, Zutphen en het Overijsselse deel van de rechtbank Zwolle-Lelystad fuseren tot de rechtbank Oost-Nederland.
¡ñ De rechtbank Utrecht en het Flevolandse deel van de rechtbank Zwolle-Lelystad fuseren tot de rechtbank Midden-Nederland.
¡ñ De rechtbanken Roermond en Maastricht fuseren tot de rechtbank Limburg.
¡ñ De rechtbank Amsterdam blijft bestaan, met dien verstande dat het Gooi en de Vechtstreek bij de rechtbank Midden-Nederland worden gevoegd.
¡ñ De rechtbank ¡¯s-Gravenhage blijft bestaan. De naam wordt rechtbank Den Haag.
¡ñ De rechtbank ¡¯s-Hertogenbosch blijft bestaan. De naam wordt rechtbank Oost-Brabant.

De 32 zittingsplaatsen die worden aangewezen bij algemene maatregel van bestuur zijn: Almelo, Alkmaar, Almere, Amersfoort, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, Assen, Bergen op Zoom, Breda, Dordrecht, Eindhoven, Enschede, Gouda, ¡¯s-Gravenhage, Groningen, Haarlem, Haarlemmermeer, ¡¯s‑Hertogenbosch, Leeuwarden, Leiden, Lelystad, Maastricht, Middelburg, Nijmegen, Roermond, Rotterdam, Tilburg, Utrecht, Zaanstad, Zutphen en Zwolle.