Negen onderzoeksteams die zich gaan toeleggen op forensisch onderzoek ontvangen daarvoor financiering uit het NWO-programma Forensic Science. In totaal is er voor negen onderzoeksprojecten 3,5 miljoen euro beschikbaar. De onderzoeken gaan onder andere over gezichtsherkenning, het achterhalen van de herkomst van natuurlijk materialen en het opsporen van daders met DNA-gegevens van familieleden.
De forensische wetenschap is gericht op het verzamelen en analyseren van wetenschappelijk gefundeerd bewijs met het doel om de daders van een (mogelijk) misdrijf op te sporen. Forensische wetenschap wordt een steeds belangrijker onderdeel van het opsporingsonderzoek, de vervolging van (mogelijke) daders en de berechting.
Ook de publieke belangstelling voor forensische wetenschap is de laatste jaren enorm gestegen. Het programma Forensic Science brengt wetenschappers uit verschillende disciplines bij elkaar en overbrugt het gat tussen wetenschap en forensische praktijk door potentiële gebruikers van de onderzoeksresultaten te betrekken bij het wetenschappelijk onderzoek. Forensic Science is het eerste brede, multidisciplinaire, wetenschappelijke onderzoeksprogramma op het gebied van Forensic Science in Nederland.
Projecten
NWO ontving 49 vooraanmeldingen voor dit onderzoeksprogramma waarvan 28 voorstellen na advies verder zijn uitgewerkt. Een internationale beoordelingscommissie beoordeelde de onderzoeksvoorstellen op de criteria innovativiteit, wetenschappelijke kwaliteit en forensische relevantie. Uiteindelijk zijn de volgende negen onderzoekvoorstellen van wetenschappers uit de chemie, informatica, wiskunde en genetica gehonoreerd.
Menselijke sporen verraden tijd
Estimating trace deposition time using circadian biomarkers - Prof. dr. M. Kayser (Erasmus MC)
Op welk moment van de dag of nacht een menselijk spoor, bijvoorbeeld bloed, is achtergelaten op een plaats delict kan essentiële informatie zijn in forensisch onderzoek. In dit multidisciplinaire samenwerkingsproject zullen biomarkers worden geïdentificeerd die een specifiek moment van het menselijke 24-uurs dag/nacht ritme aanduiden. Deze zullen vervolgens worden gebruikt om een state-of-the-art moleculaire toepassing te ontwikkelen en te valideren voor een gedetailleerde tijdsbepaling van het moment van de dag of nacht waarop een menselijk spoor is achtergelaten op een plaats delict.
Onderzoek al het aanwezige DNA
Metagenomic analysis of forensic biological traces - Dr. J.F.J. Laros (LUMC)
We stellen een nieuwe aanpak voor om een forensisch biologisch spoor te analyseren, de analyse van al het aanwezige DNA (het 'metagenoom'). Hiermee wordt niet alleen de mogelijke (menselijke) donor van het spoor geïdentificeerd, maar ook een zeer gedetailleerd beeld verkregen van alle in het spoor aanwezige bacteriën, virussen, schimmels en planten. Met deze informatie wordt een veel beter beeld verkregen van o.a. het type biologisch weefsel in het spoor, en waar het spoor oorspronkelijk vandaan komt.
Zoeken met familie
Familial Searching - Prof. dr. R.W.J. Meester (VU)
Een voorliggende wetswijziging beoogt het mogelijk te maken om onbekende vermoedelijke daders van ernstige strafbare feiten op te sporen door met DNA-verwantschapsonderzoek naar hun familieleden te zoeken, bijvoorbeeld in de DNA-databank. Dit is mogelijk omdat het DNA van bloedverwanten relatief veel gelijkenis vertoont. In dit project onderzoeken we de statistische en kanstheoretische aspecten die hieraan verbonden zijn. We doen bijvoorbeeld suggesties hoe een zoekactie optimaal uitgevoerd kan worden. Ook ethische aspecten komen aan de orde.
Chemisch bewijs in haren
The Molecular Basis of Chemical Hair Evidence - Prof. dr. M.W.F. Nielen (WUR)
Als chemische stoffen zoals drugs worden ingenomen, komt er ook een beetje in haren terecht. De rechter is hiervan niet altijd overtuigd omdat ook van buitenaf stoffen op haren kunnen komen. We proberen de bewijslast van haren te versterken door met een ‘chemische microscoop’ zichtbaar te maken wat er op en in het haar aanwezig is.
E-Discovery in elektronische gegevens
Semantic Search in E-Discovery - Prof. dr. M. de Rijke (UvA)
In toedrachtsonderzoeken wordt digitale informatie essentieel. Denk aan onderzoek naar de miljardenfraudes van Madoff, of aan de vastgoedfraude. Door middel van e-discovery wordt in elektronische gegevens naar informatie gezocht. Een belangrijke taak hierbij is het analyseren van ongestructureerde gegevens, bijvoorbeeld tekstbestanden en e-mails. Tot nu toe wordt meestal gebruik gemaakt van traditionele zoektechnieken. Dit project zal met semantische zoektechnieken automatisch entiteiten, attributen en relaties vinden waardoor forensisch onderzoekers sneller inzicht krijgen in de toedracht.
Achterhalen herkomst van natuurlijke stoffen
COMFOR: The use of comprehensive two-dimensional chromatographic methods for chemical profiling of complex natural materials - Prof. dr. ir. P.J. Schoenmakers (UvA)
Het COMFOR-project behelst de chemische profilering van bewijsmateriaal van natuurlijke oorsprong met behulp van tweedimensionale gaschromatografie (GCxGC). Brandversnellende middelen zijn een belangrijk voorbeeld van dergelijk bewijsmateriaal, maar ook veel verdovende middelen en inkt bevatten natuurlijke ingrediënten en kennen daardoor een complexe organische samenstelling. Gedetailleerde profilering kan een grote meerwaarde hebben voor het forensische onderzoek, mits de bewijswaarde van een vergelijking van profielen kan worden gekwantificeerd en gevalideerd. Dit zal worden bereikt met behulp van populatiestudies, chemometrie en forensische statistiek. De statistische methoden zullen worden gegeneraliseerd, zodat zij ook voor andere soorten bewijsmateriaal en andere analysemethoden toepasbaar zullen zijn. Dit project zal worden uitgevoerd door een uniek team van chemici en wiskundigen.
Bewijs combineren
Combining evidence in legal (forensic) casework - Prof. dr. M.J. Sjerps (UvA)
Het doel van dit project is om de evaluatie van bewijs door forensisch wetenschappers en strafrechtjuristen op een hoger peil te brengen. Dat kan door de verschillende bewijsmiddelen en informatie in de zaak in samenhang te beschouwen in plaats van elk afzonderlijk, en door een logische benadering uit de kansrekening toe te passen.
Gezichtsherkenning
Forensic Face Recognition - Dr. ir. R.N.J. Veldhuis (UT)
Om de aannemelijkheid te bepalen dat twee afgebeelde gezichten van dezelfde persoon komen, kijken forensische experts naar afmetingen en vormen van gezichtsonderdelen, inclusief rimpels, littekens enzovoort. Een biometrisch gezichtsherkenningssysteem vergelijkt abstracte kenmerken en berekent daaruit de mate van overeenkomst. Dit project combineert beide benaderingen in één systeem dat bovendien een objectieve maat geeft voor de aannemelijkheid dat twee gezichten van dezelfde persoon zijn.
Statistische modelleertechniek van Bayesiaanse netwerken
Designing and Understanding Forensic Bayesian Networks with Arguments and Scenarios - Dr. B. Verheij (RUG)
Lucia de Berk heeft het ondervonden: bewijs op basis van statistiek leidt gemakkelijk tot fouten. Dit project beoogt het maken van zulke fouten te helpen voorkomen. De nieuwe aanpak van het project is om de succesvolle statistische modelleertechniek van Bayesiaanse netwerken te koppelen aan goed bij de juridische denkwereld aansluitende modellen van argumentatie en scenarioconstructie.
Forensic Science
Het programma Forensic Science is een gezamenlijk initiatief van de NWO-gebieden Exacte Wetenschappen en Chemische Wetenschappen en het Netherlands Genomics Initiative (NGI) en is mede tot stand gekomen in samenwerking met het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR), The Maastricht Forensic Institute (TMFI) en het Wetenschappelijke Bureau van het Openbaar Ministerie (WBOM).
