Het gaat dan vooral om lichamelijke en/of psychische mishandeling en verwaarlozing. In 11 gevallen is ook diefstal van geld of eigendommen gemeld. Inmiddels blijkt uit ons onderzoek dat het in ieder geval in 21 gevallen daadwerkelijk om ouderenmishandeling gaat.
Het merendeel van de meldingen is afkomstig van familie of naasten van het slachtoffer. Het Meldpunt ouderenmishandeling in de zorg bestaat nu drieëneenhalve maand.
Als de IGZ de betreffende zorginstellingen confronteert met een melding dan is de reactie er vaak één van ongeloof:"Dit soort dingen gebeurt bij ons niet!". Zorginstellingen werken over het algemeen echter goed mee aan het onderzoek dat de inspectie instelt.
Gerrit van der Wal, Inspecteur-generaal voor de Gezondheidszorg: "Na de eerste ‘schrikreactie’ zien we dat zorginstellingen de melding over het algemeen zeer serieus oppakken. Er volgen sancties richting de betreffende medewerkers en de instelling gaat aan de slag met protocollen omtrent ouderenmishandeling. Vaak bestaat dergelijk beleid namelijk nog niet, het Meldpunt zet zorginstellingen nu op het juiste spoor."
Weinig gevallen van ouderenmishandeling gemeld
Het totaal van 65 meldingen in 3,5 maanden staat niet in verhouding tot de schatting dat zo’n 200.000 ouderen in Nederland te maken krijgen met mishandeling. Een deel daarvan vindt plaats binnen een zorginstelling.
Slechts 0,5% van deze gevallen wordt ook daadwerkelijk gemeld. De inspectie vindt daarom elke melding belangrijk. Van der Wal:"Om actie te kunnen ondernemen, is het belangrijk dat iemand die een vermoeden heeft van ouderenmishandeling dat ook meldt bij de inspectie. Elke melding is er één en het gaat hier om ernstige zaken. Deze meldingen zijn een cruciale informatiebron over de kwaliteit van zorg. Dat is de meerwaarde van het Meldpunt."
Van taboe naar gesprek en actie
In de afgelopen maanden is duidelijk geworden dat het onderwerp ouderenmishandeling nog lastig bespreekbaar is. Zo blijkt uit vragen die het Meldpunt krijgt dat medewerkers van een zorginstelling soms bang zijn voor een conflict op de werkvloer als ze melding maken van een incident.
Inmiddels wordt er binnen de branche meer over het onderwerp gesproken en heeft het Meldpunt meer bekendheid gekregen. De inspectie merkt dat daardoor meer zorgaanbieders en medewerkers hun verantwoordelijkheid nemen om ouderenmishandeling te signaleren en te voorkomen.
Medewerkers bellen bijvoorbeeld met de vraag over wat zijzelf kunnen doen. In een aantal gevallen zag de inspectie dat zorginstellingen snel en hard optreden tegen (vermeende) plegers van ouderenmishandeling.
Actieplan ‘Ouderen in veilige handen’
Het Meldpunt is onderdeel van het nationale actieplan ‘Ouderen in veilige handen’. Waar ouderen afhankelijk zijn van de zorg van anderen - of het nu om hun partner, een familielid, een vrijwilliger of een professional gaat - dienen zij zich veilig te voelen én moeten zij veilig zijn. Daarvan is nog veel te vaak geen sprake. Het kabinet trekt hiervoor de komende jaren 10 miljoen euro per jaar uit.
