In de afgelopen jaren is het gebruik van dwang in ggz-instellingen afgenomen doordat er op basis van goede praktijkvoorbeelden met alternatieve behandelingen wordt gewerkt. Voorbeelden hiervan zijn onder meer het signaleringsplan, de comfortrooms, open ruimte waarbij de cliënt tot rust kan komen, en de eerste vijf minuten bij opname.
Een respectvolle bejegening en betrokkenheid bij de cliënt direct bij binnenkomst op de afdeling, kan opsluiting in een separeercel voorkomen. Voor cliënten is het van groot belang dat er aandacht besteed wordt aan hun behoeften en wensen, vooral als ze tegen hun zin in opgenomen zijn.
Elke organisatie moet het zich eigen maken om effectieve alternatieven aan de patiënt aan te bieden. Daarnaast zou elke ggz-instelling continue aandacht moeten hebben voor de kwaliteit van de (onvrijwillige) zorg. Het onderwerp ‘terugdringen dwang’ hoort structureel op de agenda van de Raden van Bestuur van instellingen te staan zodat instellingsbreed beleid op dit onderwerp kan worden gevoerd.
De intentieverklaring is ondertekend door GGZ Nederland, het Landelijk Platform GGz, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland en de Vereniging voor managers van de psychiatrische afdelingen in algemene ziekenhuizen.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg onderschrijft de intentieverklaring.
De intentieverklaring is onder meer te vinden op