Ontwikkeling griepvaccin tegen alle griepvarianten dichtbij

Griepvirus
Het nieuwe antilichaam werkt tegen een groot deel van type A griepvirussen. A griepvirussen muteren snel en komen meer voor dan type B en C griepvirussen. Beruchte virussen zoals het H7N7 vogelgriepvirus behoren tot type A.

Het antilichaam schakelt het griepvirus uit door aan eiwitten op het virusoppervlak te binden. Bij griepvirussen van het type A bindt het antilichaam op een stukje van het oppervlakte eiwit, dat bij de verschillende A virussen precies hetzelfde is.

'Het maakt dus voor de binding van het antilichaam niet uit welke virusvariant er volgend jaar opduikt, omdat de bindingsplaats hetzelfde is', legt co-auteur Lisette Cornelissen van het Centraal Veterinair Instituut, onderdeel van Wageningen UR, in Lelystad uit. 'Deze kennis biedt ons ook de mogelijkheid om een griepvaccin te ontwikkelen dat tegen alle griepvarianten bescherming geeft.'

Niet effectief
Griepvirussen kunnen snel muteren. Dit maakt ze onherkenbaar voor het afweersysteem en is het elk jaar weer onzeker welke variant ons nu weer het leven zuur zal maken.

Daarom moeten wetenschappers de samenstelling van griepvaccins steeds opnieuw aanpassen aan hoe het virus er in dat jaar uit ziet. Maar het vaccin is niet altijd effectief bij mensen met een zwakkere afweer, zoals kinderen en ouderen, omdat hun immuunsysteem onvoldoende afweerstoffen aanmaakt.

Juist die groep is geholpen met het nieuwe antilichaam tegen het influenzavirus omdat dit het virus direct inactiveert. Hiermee hebben onderzoekers een belangrijke slag gewonnen in de strijd tegen griep.

Preventief
Het effectieve anti-griep antilichaam is ontdekt door een team onderzoekers uit Wageningen, Leiden, de Verenigde Staten en Hong Kong. De wetenschappers isoleerden afweercellen uit het bloed van mensen die eerder tegen griep waren ingeënt.

Hieruit selecteerden ze specifieke antilichamen die in de reageerbuis konden binden met verschillende type A griepvirussen. Muizen die drie dagen na griepinfectie een dosis antilichamen kregen herstelden volledig. Maar het middel werkte ook preventief. Cornelissen: 'Dieren die een dag voor besmetting met het griepvirus waren behandeld met een dosis antilichamen werden geen van allen ziek.'

Vrijwilligers
Maar ondanks de veelbelovende resultaten zal het toch nog zeker drie tot vier jaar duren voordat het middel daadwerkelijk op de markt komt. 'Binnenkort gaan we een experiment met de eerste vrijwilligers doen, dan is er nog een heel traject af te leggen voordat het op grote schaal gebruikt mag worden', besluit de onderzoeker.