Het akkoord bestaat uit een aantal te nemen maatregelen waarover de VVD, CDA, Groenlinks, D66 en ChristenUnie het eens zijn geworden met minister De Jager. De bezuinigingen moeten het tekort op de begroting van 2013 terugbrengen naar precies 3%, het maximale percentage dat de Europese Commissie heeft gesteld.
PVDA buitenspel
Diederik Samson van de PVDA zei donderdagavond in het debat teleurgesteld te zijn over het bereikte akkoord. Samson stelt dat de leraren en politieagenten de dupe worden van de maatregelen die in het akkoord staan waaronder het bevriezen van hun lonen.
Hij verweet de partijen die het akkoord steunen dat er geen geld is vrijgemaakt bij de mensen met de hoogste inkomens.
Minister De Jager
Minister De Jager stuurt de Eerste en de Tweede Kamer het concept-stabiliteitsprogramma voor verzending aan de Europese Commissie.
De regering is volledig gecommitteerd te voldoen aan de aanbevelingen van de buitensporigtekortprocedure. Hiertoe zal het kabinet in het parlement draagvlak zoeken voor aanvullende maatregelen waardoor het begrotingstekort in 2013 ten minste op de 3%-norm uitkomt.
Overzicht aanvullende maatregelen
De aanvullende maatregelen zullen de economische groei versterken en de werking van de woning- en arbeidsmarkt verbeteren. Ook leveren de maatregelen een significante bijdrage aan de aanpak van problemen op het terrein van klimaat en energie, op een zodanige wijze dat het de economische groei bevordert.
Pensioen
Als onderdeel van de aanvullende maatregelen, en in overeenstemming met de verplichtingen krachtens het Europlus Pact, zal de pensioengerechtigde leeftijd worden verhoogd. Een eerste stap zal al in 2013 worden gezet, door de AOW-leeftijd in dat jaar met 1 maand te verhogen.
In de jaren daarna zal de AOW-leeftijd - in stappen - verder worden verhoogd. Dit leidt ertoe dat uiterlijk in 2019 de pensioengerechtigde leeftijd van 66 wordt bereikt, en uiterlijk in 2024 een leeftijd van 67. Een overgangsregeling kan de omvang van de inkomensgevolgen beperken voor mensen die weinig mogelijkheden hebben om het verlies te compenseren.
Daarna wordt de AOW-leeftijd aan de levensverwachting gekoppeld. In 2014 zal de pensioenleeftijd voor aanvullende pensioenen worden verhoogd naar 67 jaar. Met deze maatregel wordt uitsluitend nieuwe opbouw geraakt. In aanvulling op de verhoging op de richtleeftijd, worden de fiscaal maximale opbouwpercentages voor het aanvullend pensioen neerwaarts aangepast. Per saldo wordt structureel 0,7 mrd bespaard op de fiscale faciliëring voor aanvullend pensioen (Witteveenkader).
Het beschikbare budget voor de extra ‘doorwerkbonussen’ wordt beëindigd. Tevens zal het beschikbare budget voor ‘mobiliteit’ na 2013 niet verder toenemen (totale opbrengst 800 mln in 2013).
Arbeidsmarkt
Werkgevers gaan de eerste zes maanden van de WW uitkering betalen. Daartegenover staat dat ontslagvergoedingen worden beperkt. Het resterende deel van de ontslagvergoeding wordt gebruikt voor (om)scholing en van werk-naar-werk trajecten. Ontslagregelingen worden op deze manier activerende ontslagregelingen die ingezet worden ten behoeve van scholing en toeleiding naar een andere baan. De duur en hoogte van de WW-uitkering blijven ongewijzigd.
Omdat deze wijzigingen pas in 2014 effectief worden zal de WW-premie voor werkgevers in 2013 tijdelijk worden verhoogd. Dit zorgt in 2013 voor 500 miljoen extra inkomsten.
Woningmarkt
Op de woningmarkt vinden belangrijke structurele hervormingen plaats. Het is essentieel om de hypotheekschulden te verminderen, zowel vanuit micro- als vanuit macro-perspectief. Tegelijkertijd is het van belang om het vertrouwen op de woningmarkt te bevorderen. De regering is daarom voornemens om de hypotheekrenteaftrek te handhaven. Vanaf januari 2013 moeten nieuwe hypotheken gedurende de looptijd in 30 jaar volledig en ten minste
annuïtair worden afgelost om in aanmerking te komen voor de hypotheekrenteaftrek (structurele besparing 5,4 mld). Om de risico’s van hoge hypotheekschulden verder te beperken, wordt de Loan-to-Value ratio geleidelijk beperkt tot 100%
Om de doorstroming op de woningmarkt te verbeteren, wordt de overdrachtsbelasting op woningen permanent verlaagd tot 2%. Dat draagt bij aan langdurige zekerheid op de woningmarkt en lagere financiële risico’s. De maatregel wordt gefinancierd uit de afschaffing van de onbelaste reiskostenvergoeding, inclusief het onbelaste privégebruik van lease-auto’s. Dit bevordert dat mensen dichterbij hun werk gaan wonen en vermindert de milieu- en filedruk.
De huren voor huurders met een inkomen van 33.000-43.000 euro per jaar mogen worden verhoogd met de inflatie plus 1% (afgeroomd met de verhuursverheffing per 2013).
Gezondheidszorg
In de gezondheidszorg worden maatregelen genomen om de stijgende AWBZ- kosten te beperken, zullen mensen meer gaan bijdragen aan de stijgende kosten (waarbij lage inkomens voor het eigen risico een compensatie ontvangen via de zorgtoeslag) en worden scherpe afspraken gemaakt met instellingen. Gezamenlijk leveren deze maatregelen 1,6 miljard op.
Er wordt onderzoek gedaan hoe het norminkomen van medisch specialisten meer in lijn te brengen met hun collega's in andere landen.
Loonmatiging
Ten aanzien van de lonen voor ambtenaren (excl. zorg) geldt voor 2 jaar een nullijn. De tranches voor de loonbijstelling voor 2012 en 2013 worden ingehouden voor de contractloonstijging. Dit levert een besparing van 900 mln. op in 2012 oplopend naar 1.650 mln. in 2013 e.v.
In overleg met de sector zal 75 miljoen extra worden uitgetrokken om de kwaliteit van leraren en schoolleiders te versterken.
Loonmatiging in de marktsector zal worden bevorderd, onder meer door de tabelcorrectiefactor in de belastingen één jaar niet toe te passen, waardoor een loonstijging wordt belast tegen een hoger marginaal tarief.
De maximumduur van de wachtgeldregeling voor politici wordt per 1 september 2012 gelijkgesteld aan de maximum WW-duur.
Ook hogere inkomens zullen in deze tijd een extra bijdrage moeten leveren aan het oplossen van de begrotingsproblematiek. Hogere inkomens (inclusief bonussen) worden in 2013 tijdelijk extra belast met een werkgeversheffing (“eenmalige crisisheffing”: opbrengst van 500 mln). Daarnaast wordt de werkgeversheffing op excessieve vertrekbonussen verhoogd van 30 naar 75%.
Vergroening
Het algemene BTW-tarief wordt in oktober 2012 met twee procentpunt verhoogd. Dit leidt tot extra belastinginkomsten van 4 mld in 2013. Dit wordt vanaf 2013 in toenemende mate gecompenseerd door een lagere inkomstenbelasting, in het bijzonder voor werkenden met een lager inkomen. Het samenspel van deze maatregelen leidt een aanzienlijke budgettaire besparing op korte termijn, en draagt bij aan een sterker belastingstelsel en een beter functionerende arbeidsmarkt op middellangetermijn.
Een fiscaal vergroeningspakket zal worden voorgesteld, onder meer om het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken door het zwaarder belasten van energieproducten. Het gaat dan om de aardgasheffing, kolenbelasting, rode diesel, leidingwater, eurovignet (totale opbrengst 890 mln). De accijnzen op alcohol, tabak en frisdrank worden verhoogd (625 mln).
Er komt 200 miljoen euro extra geld vrij voor stimulering in verduurzaming van de economie, onder meer voor meer woningisolatie en duurzaam bouwen. Er komt ook een onderzoek naar het onderbrengen van zonnepanelen onder het lage BTW-tarief.
Bedrijfsleven
Een aantal reserveringen voor lastenverlichting wordt ingehouden. Dit levert 430 mln aan opbrengsten. De aftrek van deelnemingsrente wordt beperkt (150 mln).
De bankenbelasting wordt verdubbeld, waardoor de opbrengst toeneemt van 300 tot 600 mln. De grondslag van de belasting wordt gevormd door de ongedekte passiva van de bank. Zo streeft de regering naar lagere risico’s en meer financiële stabiliteit.
Schatkistbankieren
De regering stelt voor om in 2013 verplicht schatkistbankieren zonder leenfaciliteit in te voeren voor gemeenten, provincies en waterschappen. Dit heeft een positief effect op de omvang van de staatschuld. Depositotarieven en inleentarieven worden geharmoniseerd.
Overige maatregelen
In de sectoren onderwijs en zorg wordt de efficiency vergroot door de administratieve regeldruk aan te pakken. Op de Rijksbegroting worden diverse taakstellingen doorgevoerd (875 mln structureel).
Een deel van maatregelen in het pakket van 18 mld komt (deels) te vervallen voor een bedrag van 1 mld. Het gaat in het bijzonder om passend onderwijs (100 mln), griffierechten (240 mln), natuur (200 mln), PGB’s (150 mln), openbaar vervoer (100 mln), eigen bijdragen GGZ (40 mln), huishoudinkomenstoets (54 mln), preventieve/palliatieve zorg (100 mln) en BTW podiumkunsten (48 mln). Nederland handhaaft de norm voor internationale samenwerking (0,7% BNP).
