maandag, 12. november 2012 - 11:32 Update: 08-07-2014 0:45

Minder kinderen tijdens recessie

Als het economisch goed gaat, besluiten mensen eerder te trouwen en kinderen te krijgen dan als er een recessie is. De relatie tussen echtscheidingen en de economie is minder duidelijk.

Uit internationaal vergelijkend onderzoek is bekend dat een economische recessie tot lagere vruchtbaarheidscijfers leidt. De relatie tussen echtscheidingen en de economie is minder evident. Aan de ene kant kan worden beredeneerd dat inkomensachteruitgang en werkloosheid die gepaard gaan met een economische recessie kunnen leiden tot spanningen in het huwelijk en tot een toename van het aantal echtscheidingen.

Aan de andere kant kan worden aangevoerd dat scheiden duur is. Na scheiding moeten twee huishoudens in plaats van één worden onderhouden. Volgens die redenering is het te verwachten dat het aantal scheidingen juist afneemt als het economisch slechter gaat. Dit schrijft het CBS maandag.

De relatie tussen scheiden en economie is in de loop van de tijd veranderd.
Aanvankelijk vertoonde het aantal scheidingen een anticyclisch verloop: achteruitgang van de economie leidde tot meer echtscheidingen. De laatste jaren is juist het omgekeerde het geval: economische achteruitgang leidt tot minder echtscheidingen.

Ontwikkelingen in huwelijken, scheidingen en geboorten worden voor een belangrijk deel verklaard door langetermijntrends die los staan van de economische conjunctuur. Zo is het percentage van de jongeren dat trouwt de afgelopen veertig jaar teruggelopen omdat ongehuwd samenwonen voor steeds meer jongeren een alternatief voor het huwelijk is.

Het percentage huwelijken dat eindigt in echtscheiding is sinds de jaren zeventig toegenomen onder invloed van processen van individualisering en emancipatie, waardoor het steeds meer aanvaardbaar werd gevonden om, als huwelijkspartners uit elkaar groeiden, ook daadwerkelijk te scheiden. Bovendien leidde de toegenomen arbeidsparticipatie van vrouwen tot een toename van de economische zelfstandigheid van vrouwen, die het makkelijker maakte om de stap tot echtscheiding te zetten.

Ook de ontwikkeling van het geboortecijfer is de afgelopen veertig jaar veranderd. Het geboortecijfer vertoonde in de jaren zestig en zeventig een sterke daling doordat de gezinsgrootte afnam en vrouwen pas op latere leeftijden kinderen kregen. In de jaren negentig werden de uitgestelde kinderen alsnog geboren en toen begon het geboortecijfer te stijgen.

De samenhang tussen de economische conjunctuur en trouwen, scheiden en kinderen krijgen heeft per definitie betrekking op kortetermijnfluctuaties en niet op langetermijntrends. Om goed zicht te krijgen op de relatie tussen conjunctuur en demografie is het dus nodig om de demografische tijdreeksen te corrigeren voor de invloed van langetermijntrends. Er is pas sprake van een positieve relatie tussen het echtscheidingspercentage en de conjunctuur als het echtscheidingspercentage in een periode van hoogconjunctuur sterker stijgt dan de trend. In een periode van laagconjunctuur hoeft het echtscheidingspercentage niet noodzakelijk te dalen. Er kan al sprake zijn van een samenhang met de conjunctuur als de stijging kleiner is dan de trendmatige stijging.
Categorie:
Tag(s):