Terwijl de uitgaven aan langdurige zorg in het kader van de AWBZ de afgelopen jaren steeds toenamen, bleven de inkomsten achter. In 2011 kwam het tekort uit op 3,3 miljard euro. Het was het derde jaar op rij dat het tekort meer dan 3 miljard euro bedroeg.
Uitgaven blijven stijgen
De afgelopen tien jaar zijn de uitgaven aan langdurige zorg in het kader van de AWBZ met 38 procent gestegen van 18 miljard euro in 2002 tot 25 miljard euro in 2011. Alleen in 2008 was er sprake van een lichte daling van de uitgaven. Dit kwam onder meer doordat in 2007 de huishoudelijke verzorging uit de AWBZ is gehaald en ondergebracht werd in de nieuwe Wet Maatschappelijke Opvang (Wmo). Deze wordt door gemeenten uitgevoerd. Ook ging in 2008 de kortdurende geestelijke gezondheidszorg over naar de Zorgverzekeringswet.
Bij de stijging van de zorgkosten in het algemeen spelen hogere welvaart en vergrijzing een rol. Daarnaast is er een toename van het aantal chronisch zieken, die dankzij de medische vooruitgang ook langer blijven leven.
Premiepercentage onveranderd sinds 2008
In 2011 bedroegen de inkomsten van de AWBZ ruim 22 miljard euro. De AWBZ wordt vanuit verschillende bronnen gefinancierd. Van de inkomsten komt twee derde binnen via verplichte premies, bijna een kwart bestaat uit rijksbijdragen. Personen die van de zorg gebruik maken, betalen 8 procent mee in de vorm van een eigen bijdrage.
Iedereen die inkomsten heeft in Nederland draagt een percentage van zijn belastbaar inkomen af aan de AWBZ. Als reactie op het grote tekort in 2002 zijn vanaf 2003 de premiepercentages voor de AWBZ in een aantal stappen omhooggegaan: van 10,25 procent in 2002 tot 13,45 procent in 2005. Hierdoor ontstond in 2004 een overschot op de AWBZ. Sinds 2008 staat het percentage vast op 12,15 procent.
Inkomsten dekken de uitgaven niet meer
Sinds 2007 is er een tekort in de AWBZ. In 2008 zorgde een incidentele afrekening over de belastingjaren 2001 en 2002 voor een positieve uitschieter in de inkomsten. Hierdoor kwam het saldo in dat jaar dicht bij nul uit. Vanaf 2009 steeg het tekort echter weer jaarlijks met ruim 3 miljard euro.
