Psychologische wetenschappers van de Vrije Universiteit Amsterdam en hun collega’s uit Oxford en Michigan ontdekten dat deze mannelijke strijdlust evolutionair bepaald is en belangrijke consequenties heeft gehad voor onze cultuur. Zij beschrijven dat in het prestigieuze oudste wetenschappelijk tijdschrift Philosophical transactions of the royal society B.
Mensapen en hooligans
In elk tijdsgewricht komt agressie voor. Dit is in vrijwel elke cultuur een mannenaangelegenheid Volgens de wetenschappers heeft agressie tussen groepen een belangrijke biologische functie. Net als bij andere diersoorten vechten de mannetjes uiteindelijk om de vrouwtjes. Winnen ze het gevecht, dan hebben ze meer vrouwtjes uit de groep tot hun beschikking en dus meer kans om zich succesvol voort te planten.
VU-hoogleraar en psycholoog Mark van Vugt: “Chimpansees bijvoorbeeld bewaken voortdurend de grenzen van hun territorium. Als er een vrouwtje van een andere groep langskomt, zullen ze haar proberen in te lijven. Een vreemd mannetje loopt echter de kans om gedood te worden. Wij concluderen dat hoewel we verder zijn ontwikkeld, mannen nog steeds psychologische mechanismen in zich hebben om de strijd met andere groepen aan te gaan. Kijk maar naar voetbalhooligans. Die bevechten elkaar alleen maar vanwege het feit dat ze bij een andere groep horen. Dit fenomeen noemen we in de wetenschap de mannelijke krijger (male warrior).”
Samenspannende mannen
Door experimenten ontdekten de onderzoekers dat mannen beter gaan samenwerken als ze strijden tegen een andere groep. Van Vugt: “We gebruiken experimenten waarbij mensen in een spelsituatie moeten kiezen tussen hun persoonlijke belang en dat van de groep. Op het moment dat we mannen vertellen dat ze worden vergeleken met een groep buitenstaanders, kiezen ze veel vaker voor het collectieve belang.” Bij vrouwen is dit niet het geval.
Bovendien blijkt uit dit onderzoek dat mannen veel vaker vooroordelen en discriminerende gedachten hebben over andere groepen dan vrouwen – en dat mannen uit een andere groep als veel bedreigender worden gezien dan vrouwen uit een andere groep. Mannen worden dan ook vaker gediscrimineerd.
Van Vugt: “Mannen zijn ‘biologisch geprogrammeerd’ om ‘krijgers’ te zijn. Dat vind je overal terug, ook in de moderne samenleving. Van jongs af aan zijn mannen gefascineerd door strijd: dat uit zich bijvoorbeeld in het cowboys en indianen spel. Ook zijn veel jongensnamen uiteindelijk terug te leiden tot de naam van een historische krijger.”
