Het aantal plaatsen elektronische detentie wordt met ruim 1200 plaatsen verminderd. Daarnaast blijft het dagprogramma van preventief gehechten overeind. Dat schrijft staatssecretaris Teeven vandaag aan de Tweede Kamer. Met deze aanpassing van het Masterplan komt Teeven tegemoet aan de kritiek die werd geuit op het plan dat hij op 22 maart jongstleden aan de Kamer stuurde. De aanpassingen, die tot stand kwamen samen op basis van een gedeelde visie met de gevangenisdirecteuren, werden mogelijk doordat Teeven 69 miljoen euro binnen zijn eigen begroting wist te vinden om de belangrijkste pijnpunten in het Masterplan te verzachten.
Maatregelen gevangeniswezen
Elektronische detentie (ED) aan het begin van de straf is van de baan. Daarmee wordt het aantal plaatsen ED teruggebracht van 2033 plekken naar 800. Hierdoor zijn ruim 1200 celplaatsen extra nodig. Dat heeft tot gevolg dat er acht gevangenissen open kunnen blijven, waarbij onder andere is gekeken naar de regionale spreiding van inrichtingen. De PI Te Roer (26 celplaatsen) wordt alsnog gesloten.
Verder zal er een nieuwe gevangenis worden gebouwd in Zaanstad en wordt een celcapaciteit van 482 plaatsen in Veenhuizen gegarandeerd. Er zal een business case worden opgesteld om te kijken hoe dat er exact uit gaat zien, bijvoorbeeld of nieuwbouw aan de orde is. Daardoor blijven Norgerhaven en Esserheem ten opzichte van het plan van 22 maart open. Doordat er minder inrichtingen dicht gaan, nemen ook de kosten af voor de afkoop van de gebouwen (van 485 miljoen euro naar 356 miljoen euro) en personeel (van 283 miljoen euro naar 259 miljoen euro).
Het Masterplan sluit aan bij de eerder geïntroduceerde eigen verantwoordelijkheid van gedetineerden. Door een systeem van promoveren en degraderen kunnen interne en externe vrijheden worden verdiend. De detentiefasering (waarbinnen gedetineerden in aanmerking komen voor verlof of werken buiten de inrichting) wordt conform de afspraken in het regeerakkoord afgeschaft. In plaats daarvan komen gedetineerden op zijn vroegst in de laatste twaalf maanden voor de invrijheidsstelling in aanmerking voor elektronische detentie. Teeven denkt daarbij aan drie varianten van ED: licht, gemiddeld en uitgebreid. Hierin verschilt de mate van toezicht en het dagprogramma. Ook binnen deze drie varianten kunnen gedetineerden promoveren en degraderen.
Maatregelen forensische zorg
De brancheorganisaties GGZ Nederland, de VGN en de staatssecretaris hebben een convenant gesloten over de toekomst van de forensische zorg, waarin onder andere een besparing is voorzien van 107 miljoen euro per jaar. In de afgelopen weken hebben alle onderhandelingspartners nogmaals aangegeven achter dit convenant te staan. De tbs heeft te maken met een fors dalende vraag naar capaciteit. Deze capaciteitsbehoefte is het laagst bij de inrichtingen Veldzicht en Oldenkotte. De kliniek 2Landen was altijd al voorzien als tijdelijke capaciteit. Dit resulteert in de sluiting van Oldenkotte (2015), Veldzicht en 2Landen (2016). Het totaal aantal tbs-klinieken komt daarmee op tien.