donderdag, 22. mei 2014 - 21:40 Update: 03-07-2014 0:36

Amsterdam betaalt erfpacht terug aan Joden

Foto van grachtenpanden Amterdam | Archief EHF
Foto: Archief EHF
Amsterdam

Amsterdam gaat voor 870.000 euro aan erfpachtboetes en na de Tweede Wereldoorlog niet-opgevraagde Girotegoeden terugbetalen aan Joodse rechthebbenden. Dit heeft het college van B&W donderdag in een brief aan de gemeenteraad voorgesteld.

Rechthebbenden krijgen de mogelijkheid het geld te claimen en een overblijvend deel wordt besteed aan een of meer Joods maatschappelijke doelen. Over de gang van zaken met betrekking tot de erfpachtcanon wordt vervolgonderzoek gedaan bij onder meer andere erfpachtgemeenten. Ook naar de manier waarop de gemeente na de Tweede Wereldoorlog is omgegaan met andere heffingen zoals straatgeld en rioolrecht wordt vervolgonderzoek gedaan.

Het college van B&W doet dit voorstel na twee afgeronde onderzoeken. Het onderzoek naar de erfpachtboetes is uitgevoerd door het NIOD Instituut voor Oorlog-, Holocaust- en Genocidestudies. Het onderzoek naar de niet-opgevraagde Girotegoeden is uitgevoerd door de heer Blocks, oud-directeur van de Nederlandse Vereniging van Banken en vanuit die functie in 2000 betrokken bij de ‘Bankenovereenkomst'.

Onderzoek naar Erfpachtboetes
Studente Charlotte van den Berg ontdekte in 2011 dat de Amsterdamse gemeente na de oorlog teruggekeerde Joden niet alleen aansloeg voor niet betaalde erfpachtcanon maar hen bovendien een renteboete oplegde wegens niet-tijdige betaling. Het ging in deze gevallen vaak om achterstand in de betaling van de erfpachtcanon die was ontstaan omdat de ‘oorlogsbeheerder' of ‘oorlogskoper' de canon niet had betaald.

Het NIOD berekende dat het totaal bedrag aan geïnde boetes bij benadering €820.000,- telt. Dit cijfer is een extrapolatie vanuit de aangetroffen bedragen in guldens naar een vermoedelijk totaal; het bedrag in guldens is omgerekend naar euro's en vervolgens met rente op rente omgerekend naar 2014.

De mogelijkheid om een boete op te leggen kwam voort uit de erfpachtvoorwaarden. Het NIOD constateert dat de gemeente de juridische mogelijkheid had om de boetes kwijt te schelden. Andere gemeenten zoals Den Haag kozen daarvoor. Amsterdam besloot destijds de boetes te halveren.

Burgemeester Van der Laan: ‘Het NIOD-rapport laat zien: met de ogen van nu, maar ook met de ogen van toen is het door de gemeente aan oorlogsslachtoffers opleggen van erfpachtboetes formalistisch en ongepast.'

Rechthebbenden of hun nazaten kunnen het geld claimen via een op te richten Stichting. Het eventueel resterende bedrag wordt besteed aan een of meer Joods maatschappelijke doelen. Daarover wordt advies gevraagd aan de Joodse gemeenschap.

Provincie: