'Wat als…? Wat als de vakantie een dag later was begonnen? Wat als het vliegtuig vertraging had gehad? Wat als ik straks wakker word en het blijkt allemaal een boze droom te zijn geweest? Dames en heren, en vooral u, familieleden en vrienden van de slachtoffers: wie heeft het zich na 17 juli niet afgevraagd? Wat als?’.
‘Het is een vraag zonder antwoord. Een vraag die zich opdringt en die meteen machteloos maakt. Want er is geen ‘wat als’. Er is alleen de harde realiteit van 298 doden 196 van hen waren Nederlands. Hun levens blijven voor altijd onvoltooid. Hun stemmen worden niet meer gehoord. Hun aanwezigheid, hun talenten, hun vriendschap en hun liefde – het is van u weggenomen. Zomaar ineens.’
‘Op 17 juli 2014 werd een onbezorgd ‘tot ziens’ een abrupt vaarwel. Zomaar ineens. Zomaar ineens waren ze voorgoed op reis: de 298 kinderen en kleinkinderen, vaders en moeders, broers en zussen, opa’s en oma’s, echtgenoten en vrienden van vlucht MH17', aldus de treffende openingswoorden van de toespraak van premier Rutte.
De officiële ceremonie en de daaropvolgende informele bijeenkomst werden bijgewoond door ruim 1.600 nabestaanden, onder wie tientallen nabestaanden uit het buitenland. Ook waren er ongeveer 150 familierechercheurs en een groot aantal begeleiders van Slachtofferhulp Nederland aanwezig.
De ceremonie was vormgegeven op basis van ideeën en wensen van de nabestaanden. Zij hadden een centrale plaats tijdens de herdenking. Drie nabestaanden namen het woord en één nabestaande droeg een gedicht voor. Een belangrijk onderdeel was het noemen van de namen van alle 298 slachtoffers door ruim dertig nabestaanden.