Weer opmerkelijke glas-vondst in Roermond

'De vondst werd aangetroffen ter hoogte van het Wilhelminaplein', aldus de gemeente.

Eind 2009 werd op een afstand van nog geen 300 meter van de huidige vindplaats ruim 1200 kilo vensterglas uit de periode van circa 1200 - 1600 aangetroffen. Het betrof toen circa 1 tot 1½ miljoen glasfragmenten, waaronder ook circa 8400 fragmenten uiterst zeldzaam, gebrandschilderd vensterglas. Dit was de tot nu toe grootste vondst in Europa van vensterglas en gebrandschilderd glas uit deze periode. De nu gedane glasvondst, van gekleurd en gebrandschilderd vensterglas uit de periode van circa 1300 - 1850, lijkt nog omvangrijker te zijn dan de vondst in 2009. De vindplaats is daarmee van groot nationaal belang.

Vondstomstandigheden
Het glas werd aangetroffen bij het uitgraven van een nieuwe rioolsleuf, als onderdeel van de herinrichting van de singelring-oost. Het werd gevonden op een diepte van circa 0,7 tot 2,3 meter beneden het maaiveld. Vanwege de vondstomstandigheden is in eerste instantie alleen een klein deel van het glas verzameld (circa 2000 fragmenten). De uitgegraven grond met een zeer grote hoeveelheid glas - en ook puin van middeleeuwse bakstenen - is opgeslagen en wordt uitgezeefd. Dit betreft circa 20 tot 30 kubieke meter grond met glas.

Het glas werd aangetroffen in een zandige grondlaag, met een dikte van circa 0,3 tot 1½ meter. De grond met het glas is hier aan het eind van de 19de eeuw of in het begin van de 20ste eeuw gestort als opvulling van het restant van de oude vestinggracht. Vermoedelijk hangt dit samen met de toenmalige herinrichting van het gebied en de sloop van de resten van de Voogdij, het middeleeuwse bestuurscentrum van Roermond, die hier in 1388 werd gebouwd.

Vondstverwerking en analyse
In eerste instantie zijn de circa 2000 geborgen glasfragmenten gewassen en gesorteerd in hoofdcategorieën. Het merendeel van het gebrandschilderde glas stamt uit de Late Middeleeuwen Dit betreft voornamelijk gekleurd glas, beschilderd met grisaille. De rest van het gebrandschilderde (en soms ook geëtste) glas wordt in de periode van de 16de t/m het midden van de 19de eeuw gedateerd. Het is zeer waarschijnlijk dat de ouderdom van het gekleurde, niet gebrandschilderde glas, binnen dezelfde range ligt als die van het gebrandschilderde glas.

De dikte van de ruitjes varieert van circa 1 tot 4 millimeter. Vooral van de kleinere ruitjes zijn ook gave exemplaren aangetroffen. Het is duidelijk dat de ruitjes in gebruik zijn geweest als vensterglas, voordat ze werden afgedankt. Het is ook waarschijnlijk dat het grootste deel van het glas afkomstig is uit de ramen van voormalige gebouwen in Roermond, hoogstwaarschijnlijk ook van het voormalige Voogdij-complex.

De kwaliteit van het glas is redelijk tot zeer goed. Circa 40% van het glas betreft gebrandschilderd vensterglas (circa 800 fragmenten). De helft daarvan is, voor wat betreft de beschildering, in een redelijke tot goede staat. De andere helft is, voor wat betreft de beschildering, in een slechte tot zeer slechte staat. Circa 43% van het vensterglas is donker gekleurd, met verschillende kleuren (rood, blauw, groen, oranje, paars, enz. Circa 17% is lichtgekleurd, of getint. Dit is een opvallend verschil met de vorige glasvondst, toen het meer dan 98% lichtgekleurd en getint, onversierd vensterglas betrof.

Vervolgonderzoek
In eerste instantie wordt de opgeslagen grond met het glas uitgezeefd en wordt het vondstmateriaal gesorteerd en geanalyseerd. Daarna kan worden begonnen met de verdere wetenschappelijke analyse en uitwerking. Dit betreft onder meer onderzoek naar de oorsprong en het productieproces van het glas, de stijlgroepen, de historische en technische aspecten, de chemische samenstelling, de betrokken kunstenaars en de vergelijking met de andere glasvondst in Roermond en andere grote glascollecties in Noord-Europa.

Wethouder IJff van Monumentenzorg: “Beide vondsten voegen wezenlijke nieuwe kennis toe over de historie van de glasschilderkunst in Noordwest-Europa, waarbij steeds meer duidelijk wordt dat Roermond hierin een belangrijke positie inneemt”.