woensdag, 22. juli 2015 - 14:55 Update: 22-07-2015 16:39

Zeldzame schuttersketen toegevoegd aan collectie Rijksmuseum

Zeldzame schuttersketen toegevoegd aan collectie Rijksmuseum
Foto: Rijksmuseum
Amsterdam

Het Rijksmuseum heeft een uiterst zeldzame schuttersketen uit de Middeleeuwen verworven, vervaardigd in Bergen op Zoom of Breda. dit heeft het Rijksmuseum woensdagmiddag bekendgemaakt.

De zilveren keten uit ca. 1525-1546, deels verguld en geëmailleerd, is een prachtig voorbeeld van de hoge kwaliteit edelsmeedkunst uit die periode. De schuttersketen komt uit het bezit van de legendarische Franse Rothschild-familie. De aankoop is mogelijk gemaakt door een particuliere schenker.

Schuttersketen van het Sint Joris gilde van Zevenbergen

De keten, die werd gedragen door degene die de jaarlijks gehouden schutterswedstrijd had gewonnen, is rijk versierd met eikenbladranken en allerlei symbolen. Samen laten zij zien aan wie het kunstwerk ooit toebehoorde. Sint Joris en de Draak verwijzen naar de patroonheilige van het gilde van de boogschutters, de zeven konijnenbergen verbeelden de naam van de plaats waar het gilde was gevestigd, namelijk Zevenbergen. De overige symbolen laten zien wat de taak van de schutterij was: verdediging van kerk en staat. De eikenbladeren staan voor ‘standvastigheid in het geloof’ en de vogels voor ‘trouw aan kerk en staat’.

Gaai schieten

Elk jaar werden in de Middeleeuwen in verschillende delen van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden zogeheten ‘schutterswedstrijden’ gehouden. De wedstrijd hield onder meer ‘gaai schieten’ in: het met pijl en boog afschieten van een houten vogel van een hoge paal. Wie deze wedstrijd won was voor één jaar ‘schutterskoning’ en mocht op hoogtijdagen de schuttersketen om. 

Elk jaar voegde de winnaar zijn eigen wapenschild toe. De keten kwam dus na enige tijd vol te hangen met schildjes. De huidige aanwinst telt nog maar één schildje, dat van de naamgever: Cornelis de Glymes van Bergen, heer van Zevenbergen. Hij werd op 18 juli 1546 schutterskoning. De overige schildjes zijn in de loop der eeuwen verloren gegaan.