Brandweer nam te grote risico's bij brand VOC-schip

Door de politieke en publieke aandacht direct na de brand, besloten het gemeentebestuur van Den Helder en de Veiligheidsregio de bestrijding van brand objectief te laten beoordelen door het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV). Het onderzoek is inmiddels afgerond.

Alarmering
De alarmering is goed verlopen. De brandweer was binnen de normtijd van acht minuten ter plaatse. Ook de kwalificatie ‘middelbrand’ is naar het oordeel van het NIFV terecht. Omdat de brand als “kelderbrand” is beschouwd is de marinebrandweer niet ingeroepen. De vraag of inzet van de marinebrandweer tot een meer effectieve bestrijding van de brand zou hebben geleid, kan het NIFV niet beantwoorden.

Repressieve inzet
Het NIFV heeft kritiek op de repressieve inzet van de brandweer. Er zijn grote risico’s genomen bij de bestrijding van de brand die niet in verhouding staan tot het doel: economische schadebeperking. Direct na de brand ontstond in de media het beeld dat de brandweer te afwachtend zou zijn geweest, dit beeld blijkt dus niet te kloppen.

’Lopen op brandhaard altijd vermijden’
Er is onvoldoende aandacht besteed aan de veiligheid van het brandweerpersoneel. Een voorbeeld: omdat geen sprake was van mensenlevens die gered moesten worden, hadden de bevelvoerders eerder moeten besluiten geen binnenaanval te doen. ‘Het lopen boven een vuurhaard is erg risicovol en dient eigenlijk altijd te worden vermeden’, aldus het rapport. Ook vindt het NIFV dat een poging tot schuimblussing de moeite waard was geweest. Daarmee wil het instituut niet zeggen dat schuimblussen succesvol zou zijn geweest

Bevelvoering
Het NIFV constateert dat de bevelvoering beter had gekund. Er had meer aandacht moeten worden besteed aan de veiligheid van het personeel en er had een duidelijker inzetplan moeten zijn.

Opschaling
Het NIFV vindt dat de politieke en publicitaire impact van de brand is onderschat. Het commando had er verstandig aan gedaan op te schalen naar GRIP 1 of om direct meer ambtelijk / politiek verantwoordelijken op te roepen. Daarnaast vindt het NIFV dat de uiteindelijk aanwezige bestuurders zich onvoldoende hebben gerealiseerd hoe belangrijk hun rol in de nafase van de brand was.

De marinebrandweer is op basis van brandweertechnische en formele overwegingen niet gewaarschuwd. Het NIFV vindt dat de marinebrandweer om politieke en publicitaire overwegingen wel ter plaatse gevraagd had kunnen worden. Het niet oproepen van de marinebrandweer leidde (achteraf) tot commotie in de media en politiek. Wanneer er een meer formeel overleg had plaatsgevonden tussen bestuur, brandweer en andere diensten, had dit expliciet aan de orde kunnen komen.

Verder met de conclusies
De gemeente Den Helder neemt de aanbevelingen uit de analyse van het NIFV over en gaat daarmee aan de slag. Veilig repressief optreden krijgt hoge prioriteit bij het verder opleiden en oefenen van het brandweerpersoneel. Daarbij wordt speciale aandacht gegeven aan de rol van de bevelvoerenden hierbij. Ook het opstellen van een inzetplan en de afstemming van het optreden krijgt extra aandacht.

De brand op de Prins Willim
Op 30 juli werd de gemeentelijke brandweer van Den Helder gealarmeerd voor een brandmelding op de Prins Willim, een replica van de voormalige Oost-Indievaarder, gelegen op Willemsoord. Ondanks de inzet van de brandweer kon niet worden voorkomen dat de toeristische trekpleister volledig uitbrandde.