dinsdag, 22. april 2014 - 22:20 Update: 03-07-2014 0:37

AFM schroeft aantal waar-schuwingen in 2013 fors op naar 30

Foto van vallende euromunten | Archief EHF
Foto: Archief EHF
Amsterdam

Het aantal openbare waarschuwingen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) is in 2013 verzesvoudigd ten opzichte van 2012. In 2012 gaf de AFM 5 openbare waarschuwingen, in 2013 lag dat aantal aanzienlijk hoger met 30.

De grootste uitdaging voor de financiële sector de komende jaren is het opbouwen van een ondernemingscultuur gericht op veiligheid en eerlijkheid. Of het nu gaat om handelen op kapitaalmarkten, bedienen van zakelijke klanten, of van consumenten. Zonder deze cultuur van oprechte veiligheid en eerlijkheid zal het vertrouwen in de financiële markten onvoldoende herstellen.

Dat stelt bestuurslid Theodor Kockelkoren naar aanleiding van het jaarverslag van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), dat dinsdag 22 april is gepubliceerd. “2013 was voor de financiële sector het jaar van de integriteit; het jaar waarin opnieuw duidelijk is geworden dat veiligheid en eerlijkheid kernwaarden zijn waar de financiële wereld hard aan moet werken.”

Merel van Vroonhoven, per 1 april 2014 bestuursvoorzitter van de AFM, voegde daar haar eerste indrukken aan toe: “Ik zie dat de financiële sector belangrijke stappen heeft gezet. Er is sprake van goede intenties en er liggen ambitieuze plannen. Maar zijn we al waar we willen zijn? Is het niet zorgwekkend dat het vertrouwen van de consument laag is en zelfs daalt ondanks deze toch positieve ontwikkelingen? En dat er gelijktijdig met de verbeteringen nog steeds onwenselijke incidenten plaatsvinden? Staat de sector al voldoende in verbinding met de maatschappij?”

De juiste weg
Afgelopen jaar kenmerkte zich door een aantal omvangrijke integriteitschendingen, die het vertrouwen van het publiek in de financiële sector opnieuw onder druk hebben gezet. Kockelkoren wees onder meer op het Libor-schandaal, het falen van Nederlandse accountants bij het controleren van financiële verslaggeving en het kritisch beoordelen van de risico’s, en op de hoge boetes die de AFM aan flitskredietaanbieders heeft opgelegd.

Tegelijkertijd constateert de AFM dat de sector wel de juiste weg heeft ingeslagen om het vertrouwen te herstellen, ook al is de af te leggen weg nog lang. Verzekeraars zijn bezig een eerlijke afwikkeling van woekerpolissen mogelijk te maken; er wordt gewerkt aan een eerlijker verhaal over het pensioen; accountants hebben nog de eerste stappen te zetten om de kwaliteit van hun werk te verbeteren en tonen de bereidheid daartoe; onafhankelijk adviseurs hebben voortvarend werk gemaakt van het provisieverbod voor ingewikkelde financiële producten.

Banken en verzekeraars boekten bovendien in 2013 opnieuw gestage vooruitgang bij het centraal stellen van het klantbelang. Het cijfer dat ze daarvoor krijgen van de AFM is gestegen van 3,3 in 2012 naar een 3,5 in 2013 (op een schaal van 5). Wel blijkt uit deze meting dat banken en verzekeraars lager scoren op onderwerpen waar tot nu toe vanuit de AFM minder aandacht voor is geweest.

“Als de sector een sterke veiligheids- en eerlijkheidscultuur zou hebben, zou dit fenomeen zich vermoedelijk niet meer voordoen”, aldus Kockelkoren. “Toezicht gericht op het centraal stellen van het klantbelang leidt gestaag tot betere producten en dienstverlening. Tegelijkertijd zal het publiek de financiële sector pas geloven als het voelt dat de sector de veranderingen vanuit een oprechte intentie realiseert.”

Versneld het vertrouwen herstellen
Van Vroonhoven kondigde aan de komende maanden in gesprek te gaan met marktpartijen, brancheorganisaties, belangenorganisaties collega-toezichthouders en andere belanghebbenden. De vragen wat ervoor nodig is om het vertrouwen in de sector versneld te herstellen en welke barrières bestaan, staan daarbij centraal.

Daarbij komen meerdere deelvragen aan bod, zoals de vraag of marktpartijen in staat zijn diverse geluiden de ruimte te bieden en andere competenties, generaties en innovatieve buitenstaanders de kans geven om het anders te doen dan voorheen.

Effectief toezicht
Ook zal Van Vroonhoven de vraag stellen welke rol (het toezicht van) de AFM bij een versnelling van het vertrouwensherstel kan spelen. De AFM wil met haar toezicht namelijk zo veel mogelijk effect bereiken. Zij past haar toezicht steeds opnieuw aan om in te spelen op veranderende omstandigheden. Elke deelsector is anders, waardoor de aanpak kan verschillen.

Toezichtmaatregelen zijn slechts een instrument om een doel te bereiken. Het accent van de AFM verschuift naar activiteiten die normconform gedrag bevorderen. Te denken valt bijvoorbeeld aan de rol van oriëntatiepunt bij de introductie van nieuwe wetgeving. Een brief of een gesprek is in sommige gevallen voldoende om een instelling tot ander gedrag te bewegen. Ook als het gaat om aanwijzingen wint de meer informele benadering terrein. Het effect is gelijk aan de formele benadering, maar veel efficiënter en administratief minder belastend.

Categorie: