MINDACT studie
Uit de nieuwe MINDACT studie blijkt nu dat een aanzienlijk deel van de vrouwen waarschijnlijk nooit uitzaaiingen zou hebben gekregen en ondergaat deze zware therapie dus mogelijk onnodig, zo meldt het Anthonie van Leeuwenhoek ziekenhuis (AvL) maandag.
MammaPrint
De MammaPrint is een door het AvL ontwikkelde gentest waarmee kan worden voorspeld voor welke vrouwen met een vroeg stadium hormoongevoelige borstkanker, de aanvullende chemotherapie nodig is en voor welke niet.
Het gebruik van MammaPrint kan bij 2.500 patiënten per jaar onnodige chemotherapie voorkomen. De betrouwbaarheid van deze test is nu definitief aangetoond in een Europees onderzoek onder maar liefst 6.693 patiënten, waarvan ruim 2.000 uit Nederland.
De MINDACT studie laat ook zien dat de MammaPrint breder kan worden ingezet dan tot nu toe gebeurt. Op dit moment wordt de MammaPrint alleen ingezet als de tumor kleiner is dan 2 centimeter en er geen aangetaste lymfeklieren zijn.
Nu blijkt dat de MammaPrint ook kan worden ingezet om te kijken of chemotherapie zinvol is bij vrouwen met maximaal drie aangetaste lymfeklieren in de oksel en/of een tumorafmeting tot 5 centimeter. Dit vergroot de groep borstkankerpatiënten voor wie de MammaPrint een nuttig instrument is met 4.000 vrouwen per jaar.
Gentest
De MammaPrint is ruim tien jaar geleden ontwikkeld door de onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek Laura van 't Veer en René Bernards. De test bepaalt de activiteit van 70 genen in het tumorweefsel, wat verklaart waarom de MammaPrint ook bekend staat als de '70-gene signature' test. Deze 'vingerafdruk' van de tumor voorspelt voor elke patiënt het persoonlijk risico of de tumor zal uitzaaien.
New Orleans
Aan de internationale MINDACT studie hebben 6.693 borstkankerpatiënten vanuit heel Europa meegedaan. De resultaten zijn vandaag gepresenteerd tijdens het jaarcongres van de American Association for Cancer Research in New Orleans.
Deze studie laat nu in een grote groep patiënten zien wat kleinere studies eerder voorzichtig toonden: bij patiënten met hormoongevoelige borstkanker die volgens de MammaPrint een kleine kans op uitzaaiingen hebben, is chemotherapie niet nodig. Hun kans op overleving is even goed met of zonder chemotherapie. Bij deze groep is de vaak belastende behandeling dus niet nodig.
Prof. dr. Emiel Rutgers, chirurg in het Antoni van Leeuwenhoek, is de Nederlandse coördinator van de studie. Rutgers: "De MINDACT studie is ontworpen om definitief aan te tonen of het veilig is als vrouwen met een 'laag risico' op basis van de uitkomst van de MammaPrint afzien van chemotherapie. Dat blijkt inderdaad zo te zijn. Van de 1.550 vrouwen die in deze laag risico groep vielen, maar klinisch hoog risico waren, heeft de helft chemotherapie gekregen en de helft niet. In beide groepen was het percentage vrouwen dat in de jaren erna ziektevrij bleef gelijk, namelijk 95 procent."
Er bleek bovendien, net als bij de vorige studies, regelmatig een verschil te zijn tussen de uitslag van klassieke pathologische tests en de MammaPrint. In 46 procent van de gevallen waarbij volgens deze klassieke inschatting de tumor een hoog risico op uitzaaiing had, gaf de MammaPrint toch een laag risico aan. Dat wijst er dus op dat nu veel borstkankerpatiënten worden overbehandeld.
Rutgers: "In Nederland gaat het om zo'n 2.500 vrouwen per jaar die nu chemotherapie ontvangen, maar voor wie deze therapie geen overlevingswinst biedt. Bovendien kunnen deze patiënten de belastende en ongunstige bijwerkingen van de chemotherapie bespaard blijven en heeft het daarnaast ook een kostenbesparend effect".
Jaarlijks krijgen 14.000 vrouwen de diagnose borstkanker. Hiervan heeft 80% te maken met een hormoongevoelige vorm.