donderdag, 25. augustus 2016 - 21:03 Update: 26-08-2016 12:26

Antikankermiddel doet vingerafdruk bijna volledig verdwijnen

Chemo wist vingerafdruk
Foto: SXC
Rotterdam

Bij een deel van de patiënten die het antikankermiddel capecitabine gebruikt, verdwijnt hun vingerafdruk bijna volledig. De bijwerking is niet blijvend, na het stoppen van de behandeling komt het reliëf op de vingertoppen binnen twee tot vier weken ongewijzigd terug.

Dat blijkt uit gezamenlijk onderzoek van het Erasmus MC en de Politie Den Haag, dat zojuist is gepubliceerd in het vooraanstaande wetenschappelijke tijdschrift JAMA Oncology. Dit meldt Erasmus MC.

Capecitabine is één van de meest gebruikte antikankermiddelen ter wereld. Het wordt gebruikt bij patiënten met oa borstkanker, dikke darmkanker, endeldarmkanker en maagkanker. ‘Er bestond al een vermoeden dat dit middel de vingerafdrukken van patiënten kon aantasten, maar wat er precies gebeurt was onbekend’, zegt Ron Mathijssen, internist-oncoloog bij het Erasmus MC.

Paspoort

Het Erasmus MC en de Politie wilden het effect preciezer onderzoeken, mede omdat vingerafdrukken steeds belangrijker worden. Zo zijn ze nodig bij voor identiteitsvaststelling bij Politie en Justitie, de aanvraag van het Nederlandse biometrische paspoort, voor het binnengaan van sommige landen (oa de VS) en voor het inloggen op elektronische apparaten als laptops en smartphones.

Aan het onderzoek hebben 150 patiënten meegedaan die samen 337 keer alle 10 hun vingerafdrukken hebben afgegeven. ’We zagen dat bij 14 procent van de patiënten die Capecitabine gebruikten de vingerafdrukken nagenoeg volledig verdwenen’, zegt Leni van Doorn, verpleegkundig specialist. Het is dus belangrijk dat artsen en patiënten alert zijn op deze bijwerking. ‘Patiënten met reisplannen kunnen het beste een brief met uitleg meenemen van de oncoloog.’

Vaststellen identiteit

Het verlies van de vingerafdruk is tijdelijk. Twee tot vier weken na afloop van de behandeling komen de afdrukken weer ongewijzigd terug. Dat is voor de politie een belangrijk gegeven. ‘Het is dus niet mogelijk dat iemand als gevolg van de behandeling met Capecitabine andere vingerafdrukken krijgt en daardoor een andere identiteit kan aannemen’, zegt Sebastiaan Veelenturf van de politie Den Haag. Sinds enkele jaren neemt de politie van elke aangehouden verdachte vingerafdrukken af ter vaststelling van de identiteit. Veelenturf: ‘Soms proberen verdachten dit met trucs te saboteren waardoor hun vingerafdrukken verslechterd zijn. Maar er is nu een categorie personen beschreven die, buiten hun schuld om, slechte vingerafdrukken hebben’. 

Het was al bekend dat het middel Capecitabine huidafwijkingen aan handen en voetzolen kan veroorzaken. Eerder werd vermoed dat deze afwijkingen (hand-voet syndroom) ervoor zorgden dat de vingerafdrukken verdwenen. Nu blijkt dat er geen verband is tussen het hand-voet syndroom en het aantasten van de vingerafdrukken.

Erasmus MC is het grootste Universitair Medisch Centrum van Nederland. Het zet zich in voor een gezonde bevolking. Bijna 13.000 medewerkers spannen zich dagelijks in voor excellente zorg door internationaal baanbrekend onderzoek en onderwijs. Zij vergroten de kennis over ziekte en gezondheid en verbinden de nieuwste wetenschappelijke inzichten met praktisch én preventief handelen, zodat patiënten hier optimaal van profiteren en gezonde mensen gezond kunnen blijven. Zichtbaar beter zijn en voorop blijven lopen op het gebied van complexe, innovatieve en acute zorg door samenwerking met anderen, zijn belangrijke ambities van het Erasmus MC.