Zien roken doet roken. Dat geldt ook voor kinderen die naar series of films kijken waarin wordt gerookt. En dat gebeurt in 71 procent van de meest populaire films in Europese landen, waaronder Nederland. Kinderen worden volgens Tabak Nee nog steeds niet beschermd tegen de sigaret op het scherm.
Volgens een eerder gepubliceerd onderzoek van Tabak Nee is het roken de afgelopen jaren in films en televisieseries weer gebruikelijker. Dan Hassler-Forest, gespecialiseerd in filmwetenschappen en docent populaire cultuur aan de Universiteit van Amsterdam, deed hier onderzoek naar. In een telefonisch interview legt hij uit dat de zichtbaarheid van het roken is toegenomen, omdat het een makkelijke manier is om heel veel over je personage te vertellen.
Lak aan de regels
In zijn onderzoek constateerde Hassler-Forest dat populaire acteurs antihelden zijn. Ze worden geliefd omdat ze de regels aan hun laars lappen, de gezondheidsvoorschriften niet zo nauw nemen. Roken is de ideale manier om deze ongehoorzaamheid met een simpele handeling te uiten. Bovendien wordt de rook vaak zo mooi belicht dat een saaie scene er interessant van wordt.
Jaarverslag
Al in 2015 stuurde Tabak Nee de grote tabaksproducenten op Nederlandse bodem een e-mail met de vraag of zij films en televisieseries sponsoren. Zie dit nieuwsbericht op deze site. Nee hoor, doen we niet, luidt het eensgezinde antwoord van Philip Morris, British American Tobacco en de Stichting Sigarettenindustrie (SSI).
Maar als we de Stichting Sigarettenindustrie vragen om het jaarverslag in te mogen zien, "moet ik u meedelen dat dit niet publiekelijk beschikbaar is," aldus SSI-woordvoerder Willem Jan Roelofs in zijn e-mail van 8 september. Dus of het waar is?
Ideale rolmodellen
Films zijn een invloedrijk medium in de belevingswereld van jonge generaties. Rokende acteurs geven deze kinderen en jongeren een beeld van roken als een geaccepteerd maatschappelijk fenomeen. Zien roken doet roken en acteurs zijn de ideale rolmodellen. Zo onderstrepen ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), US National Cancer Institute en het Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Filmproducenten kunnen helpen jeugdroken terug te dringen door een wereld uit te beelden waarin roken niet gewild is en ook niet vanzelfsprekend.