Zo bevatten ze vaak veel suiker, vet en zout en weinig mineralen, vitaminen en vezels. Ultra-processed foods worden in verband gebracht met obesitas, diabetes type 2, hart- en vaatziekten en diverse vormen van kanker. Onder andere de Wereldgezondheidsorganisatie en het Voedingscentrum waarschuwen voor deze categorie fabrieksvoedsel, die een steeds groter deel van het Westerse voedselaanbod is gaan uitmaken. foodwatch: “Ongezonde ultra-processed foods domineren de supermarktschappen, met vergaande gevolgen voor de volksgezondheid. Zo komen er in Nederland wekelijks 1.200 nieuwe patiënten met diabetes type 2 (suikerziekte) bij. Dit toont de noodzaak aan van een actief voedselbeleid van overheidswege. Denk bijvoorbeeld aan een lagere belasting op verse groente en fruit ten opzichte van junkfood, wettelijke maatregelen tegen kindermarketing van junkfood en dwingende maatregelen tegen misleidende etiketten.” Een goed voedingsadvies voor consumenten is: eet vooral onbewerkt, vers en plantaardig.
Onderzoek
foodwatch selecteerde bij de drie grootste supermarkten in Nederland (Albert Heijn, Jumbo en Lidl) middels een aselecte steekproef 651 voedingsproducten. De producten werden naar de mate van bewerking ingedeeld in 4 categorieën, volgens een door de Wereldgezondheidsorganisatie gebruikte systematiek: vers onbewerkt of licht bewerkt voedsel (bijvoorbeeld verse groente, fruit, eieren, melk), bewerkte ingrediënten (bijv. fles olie, pot zout, enz.), bewerkt voedsel (bijv. kaas, brood, fruit/groenteconserven, geconserveerde vis, ham, enz.) en sterk bewerkt voedsel (bijv. chips, hamburgers, ontbijtgranen, soepen, kant- en klare maaltijden, frisdrank, toetjes excl. Yoghurt, enz.). 70,5% (459 van de 651 onderzochte producten) viel in de categorie ‘ultra-processed foods’ (sterk bewerkt fabrieksvoedsel). 16% (106 producten) van de producten in de supermarkt is vers onbewerkt of licht bewerkt. 3% (19 producten) is een bewerkt ingrediënt. 10% (67 producten) is bewerkt voedsel. Zie het informatieblad onderzoeksmethode voor meer informatie over de onderzoeksmethode en indeling in categorieën.
De veel gehoorde klacht over ultra-processed foods is dat er door de fabrikanten veel suiker, vet en zout aan wordt toegevoegd. Dit wordt ook bevestigd door ons onderzoek: aan meer dan driekwart (350 van de 459 producten, 76%) van dit fabriekseten is suiker toegevoegd. Zo blijkt suiker toegevoegd aan producten als maaltijdsalades, pastasaus, vleesbeleg, gepaneerde vis, ovenkroketten, zoutjes, soep, brood(puntjes), kaas-uienbroodjes, worstenbroodjes, pita broodjes, kipkerriesalade, aardappelsalade, BBQ saus, mosterddip, beschuit, tomatenketchup, ontbijtgranen, toastjes en pindakaas. Aan 69% van de ultra-processed foods (315 van de 459 producten) is zout toegevoegd. Aan 93% van de ultra-processed foods (429 van de 459 producten) is suiker en/of zout toegevoegd.
Ultra-processed foods
De Wereldgezondheidsorganisatie, het Voedingscentrum en vele wetenschappers waarschuwen de laatste tijd voor de overdaad aan aanbod van ultra-processed foods. Sterk bewerkte fabrieksvoedsel is niet per definitie ongezond: in theorie kunnen het ook gezonde producten zijn. De praktijk is echter anders: sterk bewerkt voedsel bevat meestal weinig vitaminen, mineralen en vezels, en teveel suiker, vet en zout. Daarmee dragen deze producten bij aan de grote problemen die de overmatige consumptie van deze stoffen veroorzaken. Zo komen er wekelijks in Nederland 1.200 patiënten met diabetes type 2 (voedingsgerelateerde suikerziekte) bij.