donderdag, 21. september 2017 - 15:41 Update: 22-09-2017 11:17

Bij veel blaasinfecties kan de infectiehaard het beste gezien worden als een ecosysteem

Ecosysteem-benadering maakt pijnlijke blaasontstekingen beter behandelbaarEcosysteem-benadering maakt pijnlijke blaasontstekingen beter behandelbaar
Foto: Archief EHF
Wageningen

De biologische term ‘ecosysteem’ hoort op het eerste gezicht misschien niet bij blaasontsteking. Toch zou dat moeten, denken onderzoekers. Blaasontstekingen, de meeste mensen krijgen er tijdens hun leven mee te maken, zijn een pijnlijke ziekte die mensen het leven behoorlijk zuur kan maken. Door de infecties te bekijken als een ecosysteem zijn ze in de toekomst wellicht nog beter te behandelen dan nu, vooral bij volwassenen. Onderzoek van Wageningen University & Research dat vandaag gepubliceerd wordt, laat namelijk zien dat op latere leeftijd bij veel blaasinfecties de infectiehaard het beste gezien kan worden als een ecosysteem en niet als een infectie met één of een paar soorten bacteriën.

In zo’n ecosysteem zorgen de verschillende soorten bacteriën sámen voor stabiliteit. Hierdoor beschermen ze elkaar tegen invloeden van buitenaf, zoals antibiotica. Dat is van belang voor de diagnose én de behandeling van blaasontstekingen.

Marjon de Vos, onderzoeker erfelijkheidsleer bij Wageningen University & Research onderzocht ruim zeventig bacterie-monsters van oudere mensen met een zogenoemde ‘gemengde’ infectie van de blaas. Dat is een infectie waarin meerdere bacteriesoorten sámen voor het probleem zorgen. Hoe hoger de leeftijd van de patiënt, hoe hoger de kans dat een blaasinfectie uit meerdere bacteriesoorten bestaan.

Computermodel op basis van metingen bacteriesoorten

De Vos onderzocht de infecties in het laboratorium. Ze volgde de groei van de verschillende bacteriesoorten, onder andere in aanwezigheid van een antibioticum. Op basis van deze metingen ontwikkelden wetenschappers van IST Austria en de Universiteit van Keulen, een computermodel dat berekent hoe stabiel gemengde infecties zijn, en hoe de samenstelling van gemengde infecties verloopt gedurende de tijd en afhankelijk van de omstandigheden.

Samenspel tussen soorten bacteriën

De Vos: “Onze resultaten laten duidelijk zien dat je gemengde infecties van de blaas mogelijk niet als een standaard blaasontsteking zou moeten benaderen. Dat begint al bij de diagnose. Per bacteriesoort kan het aantal bacteriën misschien te laag zijn om formeel van een blaasontsteking te kunnen spreken. Maar juist het samenspel tussen de soorten bacteriën kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat sommige soorten uiteindelijk tóch tot hogere aantallen kunnen uitgroeien. En omdat de bacteriën elkaar kunnen beschermen tegen antibiotica, kan het een mogelijk een behandeling bemoeilijken.”

Effect van antibiotica op bacteriesoorten

Christina Vandenbroucke-Grauls, afdelingshoofd Medische Microbiologie en Infectiepreventie Arts-microbioloog bij het VUmc in Amsterdam, vult aan: "De studie van Marjon de Vos en collega’s belicht een heel nieuw aspect van het effect van antibiotica op verschillende bacteriesoorten. Het laat zien hoe bacteriën elkaar beïnvloeden in aan- of afwezigheid van antibiotica en hoe de reactie op antibiotica in een gemeenschap anders is dan voor de afzonderlijke soorten. De bevindingen zijn in het laboratorium gedaan; zou dit in de patiënt ook zo zijn? Het lijkt mij belangrijk om na te denken hoe dit bij patiënten onderzocht zou kunnen worden".

De Vos hoopt dat haar bevindingen in de toekomst zullen helpen bij het nog beter diagnosticeren en effectiever behandelen van blaasontstekingen.