De Raad van State bracht het advies uit naar aanleiding van het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Bosma en Wilders tot bescherming van de culturele traditie van het sinterklaasfeest, de zogenoemde Zwarte Piet-wet.
Het initiatiefwetsvoorstel verbiedt de overheid om mee te werken aan sinterklaasvieringen als daarbij Pieten meedoen die niet zwart zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor sinterklaasintochten. Het doel van het voorstel is om het sinterklaasfeest als bijzondere culturele traditie te vrijwaren van verandering.
Het initiatiefwetsvoorstel wil de sinterklaastraditie bevriezen. De Afdeling advisering merkt op dat levende volkstradities, zoals het sinterklaasfeest, niet statisch zijn. Als de maatschappij verandert, veranderen zij mee.
Als burgers culturele evenementen en manifestaties willen organiseren, moet de gemeente ervoor zorgen dat die in goede banen worden geleid. Daarbij waakt de gemeente over de openbare orde en de veiligheid. Zij heeft geen bemoeienis met de inhoud van die evenementen. Het initiatiefwetsvoorstel doet dat wel: het definieert niet "(de grenzen van) het speelveld", maar bepaalt voor burgers hoe hun spel er uit moet zien. In een democratische rechtsstaat past dat niet. Dit hoort tot de vrijheid van burgers.
Uitingsvrijheid
Het initiatiefwetsvoorstel is niet verenigbaar met de vrijheid van meningsuiting, die beschermd wordt door de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Vanouds vallen evenementen als Sinterklaas, carnaval of het bloemencorso niet onder dit grondrecht, maar door de 'Pietencontroverse' heeft de keus voor een Piet met een bepaalde kleur steeds meer de betekenis gekregen van een stellingname, een opinie. Afwijkende sinterklaasvieringen komen daarmee onder het bereik van de uitingsvrijheid. Om deze redenen adviseert de Afdeling advisering van het initiatiefwetsvoorstel af te zien.